ОДАМ ҚИЁФАСИДАГИ МАҲЛУҚ… (ёхуд гитлерчиларнинг «дўзахи доктори»)
1979 йили Сан-Паулу соҳилларида Волфганг Герхард — 67 ёшли германиялик индамас, камгап муҳожир чўкиб кетди. Қарияни ўша ердаги маҳаллий қабристонга дафн этишди ва тез орада унутилди. Аммо орадан 7 йил ўтиб Герхардга қўшни бўлиб яшаганлар унинг архив материаллардан иборат жилдини топиб олишди. Бу материаллар муаллифи гитлерчилар доктори Йозеф Менгеле экан. Архив билан танишиш асносида одамлар даҳшатдан қотиб қолишди. Йозеф Менгеле Гитлернинг Освенцим лагерида фаолият юритган. Минглаб асирдаги фуқаролар устида турли анатомик синовлар ўтказган. Уларни тириклай оғриқ қолдирувчи дориларсиз жарроҳлик столига ётқизиш, турли заҳарли дориларни асирларда синаб кўриш ва ҳоказо ваҳшийликларга қўл урган. Шунинг оқибатида юзлаб бегуноҳ асирларнинг ўлимига сабабчи бўлган. Бир сўз билан айтганда, ерда ҳақиқий дўзах яратган ваҳшийлардан бири бўлган.
Ўз даврида «дўзах доктори» деган номга эга бўлган Йозеф Гитлернинг фармонига асосан фақат эгизаклар устида анатомик изланишларни олиб борган. Сабаби шуки, Гитлер Германияда болалар туғилишига нисбатан ўлими кўпчиликни ташкил этаётганидан хавотирда эди. Германия ичкарисида яшайдиган муҳожирлар орасида эса бундай йўқотишлар кузатилмасди. Умуман, Гитлер Германияда фақат мовий кўз, малласоч немис миллатига хос болалар туғилишини истарди. Муҳожирлардан туғиладиган болалар уни умуман қизиқтирмасди. Бироқ муҳожирлар, асирликда бўлган бошқа миллат болалари кўмагида ҳақиқий немис фарзандини дунёга келтириш фикри миясига келди-ю, дарҳол бу ишни Йозеф зиммасига юклади. Шундай қилиб Гитлернинг фармони дўзах докторига илҳом бахш этди. Йозеф ишни анатомик йўллар билан болаларнинг кўз ва соч рангини турли кимёвий элементлар ёрдамида ўзгартиришдан бошлади. Кейин тажриба майдонига олиб келинган болалар алоҳида текширувдан ўтказилди. Ёрдамчилари уларнинг бўйини, келиб чиқиши ва бошқа шу каби белгиларини аниқлаб чиқишди. Шундан кейингина болаларни Йозефнинг ҳузурига олиб киришди. Йозеф эса ишни болаларга тиф юқтиришдан бошлаган. Кейин уларнинг қонини охирги томчисигача сўриб олган. Қўл-оёқларини кесган, уларни бошқа танага ўтқазиб кўрган. Ўлган болаларнинг мурдасини алоҳида синчковлик билан ўрганган.
Айтишларича, Йозефнинг кабинети деворларига ўлган болаларнинг кўзлари ўйиб олиниб гўё картина сифатида жойлаштириб чиқилган экан. Дўзах докторининг ўзи эса мурдаларнинг кўзларини ўрганиш учун соатлаб уларга тикилиб ўтиришдан тийилмаган. Даҳшатлиси, бу ваҳшийликларнинг барчасини Йозеф фан йўлидаги буюк иш деб атаган.
Йозеф Гитлер буйруғига кўра нафақат болалар устида экспериментлар ташкил этган, маҳлуқона ишларни амалга оширган. У қатл маросимларида ҳам фаол иштирок этган. Асирликдаги одамларни шафқатсизларча калтаклаш, заҳарли газ тўлдирилган чуқурларга ташлаш каби ваҳшийликларга ҳам муккасидан кетган. Улуғ ватан уруши тугагач, Йозефнинг кетидан тушишди. Лекин бу одам қиёфасидаги маҳлуқ қочиб қолишга эришди. Қолган умрини Бразилияда кечирди. Тирикчилик учун бу ерда ҳам тиббиёт билан машғул бўлди. Бразилия ҳукумати тарафидан тақиқланишига қарамай, у бекитиқча аёллар ҳомиласини олиб ташлаш, яни, аборат қилиш билан шуғулланди.