УЗОҚ КУТИЛГАН СОВҒА
Тарбиячи ётоқхонага кириб, болаларни паст овозда уйғота бошлади. Овозини пасайтиргани бефойда бўлди. Болалар уйғонар-уйғонмас чуғурлашиб кетишди. Гап бугунги байрам, қорбобо ва шунга ўхшаш яна алланималар ҳақида эди. Ёдгор уларга аҳамият бермасдан жимгина деразадан ташқарига қараб ўтирарди. Эсини билгандан буён шу – ҳар йили янги йил киришидан бир кун олдин ухламайди. Худодан эртага Қорбобо дадасини олиб келишини сўрайди.
"Меҳрибонлик уйи”га қачон келиб қолганини эслолмайди. Онаси уни дунёга келтириб оламдан ўтганлигини сал катта бўлгач билган. Тарбиячи айтган. Ҳали 11 ёшда эканлигига қарамасдан оғир-босиқ бўлганлиги учун тарбиячи унга ишонарди. Ҳар доим ҳам сир яширавермасди. Онасидан фақатгина тумор ўрнида қўлига тақиб юрадиган мунчоқ қолган. Доим онасини қўмсаса, мунчоқ билан гаплашади. Отаси борлигин қалбдан ҳис қиларди. Қачонлардир, албатта, излаб келишига қаттиқ ишонарди. Шунинг учун фақат Қорбободан ҳар сафар шуни сўрарди.
* * *
Эрталаб соқолини олаётган Сарвар ўнг юзидаги нўхатдек холини тилиб юборди. "Яхшиликка бўлсин”,- деб қўйди ичида. Ўзи хотинидан ажрашгандан буён кам соқол олади. Тонгда заводга кетиб, кечга қайтар, кўча-куй, тўй-маъракаларга камроқ қатнашарди. Фақатгина бир одати бор, ҳар йили 31-декабрь куни барвақт туриб, ўзига қарайди. Бозорга боради. Ҳар хил совғалар олади. Кечқурун "Меҳрибонлик уйлари”га Қорбобо бўлиб боради. Аслида, болалар жон-у дили. Хотини билан ҳам фарзанд бўлавермагач ажрашган. Уйдагилари қанча қистаса ҳам бошқа уйланмади. Кейин билди, ажрашаётган вақтида хотини ҳомиладор экан. Ўғил кўрибди-ю, оламдан ўтибди. Сарвар ўғли ҳозир қайсидир "Меҳрибонлик уйи”далигини биларди. Бироқ, исми ҳам, ташқи кўриниши ҳам унга бегона. Қанчадан-қанча ҳужжатларни титкилаб чиқди, шаҳардаги ҳар битта архив идорасига бош суқди. Бўлмади. Энди эса умиди фақатгина тақдирдан. Бир томони ўз ўғлига ғамхўрлик қилолмаётганлигидан, яна бир томони ота-онаси вафот этган ёки ташлаб кетган норасидаларга кимдир меҳр кўрсатиши кераклигидан, қолаверса, кўнгилнинг бир четидаги ўғли билан учрашиб қолиш умидида ҳар Янги йил байрамида у Қорбобо кийимини кияди.
* * *
"Меҳрибонлик уйи”да байрам бошланди. Дераза қор билан қопланган, оппоқ тун кўзни қамаштиргудек гўзаллик кашф этган. Ҳамма ўйин-кулгу билан банд. Ёдгор эса жимгина ташқарига тикилганча ўтирибди.
Давранинг ўртасида йигит ва қиз – икки бошловчи қизиқарли ўйинларни ўтказаяпти. Қўшиқлар айтилиб, рақслар, саҳна кўринишлар намойиш этилди. Бироқ, барча ич-ичидан Қорбобони кутяпти. Кимдир янги йил ҳақида ёдлаган шеърини ичида такрорлайди. Яна кимдир нима совға олиши ҳақида ўйлайди...
Ниҳоят, болалар бор овозда бақира бошлашди: "Қорбобожон! Қорбобо!..”
"Мен сизларни олдингизга узоқ тоғ-у тошлардан, ўрмону дарёлардан ўтиб келяпман!” Қорбобонинг овозини эшитиб Ёдгор ҳам даврага қўшилди. Ҳамма хурсанд. Битта-битта шеър айтиш бошланди. "Навбат Ёдгорбекка!”-деди бошловчи. Ёдгор негадир Янги йил, Қорбобо ҳақида эмас, бошқача шеър бошлаб қолди:
Ўксимагин о, юрак
Бўлма хомуш, бўлма лол:
Менинг отам – оқтерак,
Менинг онам – мажнунтол.
Осмонда ой ёлғиздир,
Ёлғизман мен ҳам, ахир.
Менинг опам – ялпиздир,
Синглим лола қонбағир.
Тўшагим шу шўр тупроқ,
Кўрпам кўкда булутдир.
Менинг акам Улуғ тоғ,
Менинг укам бургутдир.
Табассумим чақмоқлар,
Ёмғирлар – кўз ёшимдир.
Арслон мени ардоқлар,
Қоплон қариндошимдир.
Ёв ҳисобин қилмайман,
Мард бўлса жон фидодир.
Дўстларим ким, билмайман,
Менинг ёрим – Худодир.
Ёшгина боланинг Муҳаммад Юсуфнинг шундай шеърини айтаётгани Қорбобонинг ҳам диққатини тортди. Бирдан эътибори боланинг ўнг юзидаги холига тушди. Ичидан зил кетди. Ҳаёлларида ҳар хил саволлар айлана бошлади:
"Шу менинг ўғлиммасмикин?.. Айтаётган шеъри ғалати, юзидаги холи ҳам худди меникидек... Фарзандим шу бўлса?.. Наҳотки, 11 йил деганда ниҳоят, топдим!?.. Агар бошқа бўлса-чи? Ахир, одам одамга ўхшайди-ку?!. Ҳозир "Ўғлим” десам-у, бегоналигини билгач, ташлаб кетаверсам, кўнгли ўксимайдими?!..”
Ёдгор шеърни тугатиб жойига қайтди. Ўзига берилган совғани очиб ҳам кўрмади. Фикр-у ҳаёли Қорбобода, ич-ичидан ишонади: "Ана шу Қорбобо менга дадамни олиб келади”.
Байрам тугади. Қорбобо кетишга ҳозирлик кўра бошлади. Ёдгор югуриб борди-ю, Қорбобонинг енгидан тортиб, ўзига қаратди. Қорбобо ҳам энгашиб унинг юзига эмас, юзидаги холига қараб тураверди. "Қорбобо, кейинги келганингизда дадамни олиб келинг”,- деди Ёдгор мўлтираганча икки қўлини бир-бирига чалкаштириб. Шундагина Қорбобо боланинг қўлидаги хотини ҳар доим тақиб юрадиган мунчоқни кўрди-ю, Ўғлим! дея уни бағрига эркалаб, суюб босди.