МАЙМУННИ ОДАМ ҚИЛСА БЎЛАДИМИ? (ХОҲ ИШОНИНГ, ХОҲ ИШОНМАНГ…)

МАЙМУННИ ОДАМ ҚИЛСА БЎЛАДИМИ? (ХОҲ ИШОНИНГ, ХОҲ ИШОНМАНГ…)
МАЙМУННИ ОДАМ ҚИЛСА БЎЛАДИМИ? (ХОҲ ИШОНИНГ, ХОҲ ИШОНМАНГ…)


Америкалик эр-хотин биологлар Уинтроп ва Люэлла Келлог 1931 йили газеталарда ўрмон ва чангалзонлардаги ҳайвонлар орасида ўсган болалар ҳақидаги мақолаларни ўқигач, бир саволни кўндаланг қўйишди. Агар маймунни уй шароитида тарбияланса, нима бўлади? Одамга айланадими?..

Дастлаб улар ўзининг янги туғилган ўғилчаси Доналдни олиб Суматру оролларига боришни мўлжаллашди. Ўша ердан орангутаннинг боласини топиб ўғилчаси билан бирга тарбияламоқчи бўлишди. Лекин Суматру оролига боришнинг имкони бўлмади. Пуллари етмади. Шунда одамсифат маймунлар ҳаётини ўрганиш Йел марказидаги танишлари Гуа лақабли шимпанзе боласини таклиф қилди. Гуа ўшанда 7 ойлик бўлган экан. Доналд эса 10 ойлик эди. Эр-хотин рози бўлишди. Ишонишдики, шимпанзе улар кутган натижани беради. Албатта одамга айланади. Доналд ва Гуа жуда тез тил топишишди. Ҳатто, бир-бирларидан ажралмасдан, доимо бирга ўйнайдиган бўлишди. Ажабланарлиси, айрим экспериментлар жараёнида Гуа Доналдга нисбатан тийракроқ эканини исботлай бошлади. Масалан, ипга илинган печенени таёқча ёрдамида олишни қойиллатди. Лекин қўлларига қалам тутқазишганда, Доналд устун келди. У қўлидаги нарса қалам эканини идрок этиб, қоғозга чиза бошлади. Гуа эса бу нима эканини, қандай ҳаракатлар содир этишни билмади. Эр-хотин биологлар англаб етишдики, бу эксперимент омадли кечмабди. Тўғри, Гуа икки оёқда эркин ҳаракатланар, қошиқ ёрдамида овқатланишни ўзлаштирган, одамлар тилини бироз бўлса-да, тушуна бошлаганди. Аммо биологлар қанча ҳаракат қилишмасин, Гуа биттагина бўлсин сўзни тилига кўчира олмади. Доналд бир ярим яшар бўлганда, эр-хотин экспериментни тўхтатишга мажбур бўлишди. Нега деганда, пайқашдики, уларнинг ўғли ҳам сўз бойлигини оширишга шошилмаяпти. Бир ярим ёшга етгунча атиги учта сўзни айта оладиган бўлди холос. Бу ҳам етмагандек, эмоциясини худди Гуа каби турли имо-ишоралар, ғалати товушлар орқали изҳор этадиган бўлди. Бу ҳолатни кўриб биологлар қўрқиб кетишди. Ахир, эксперимент аксил натижа берса, Доналд маймунсифатга айланиб қолса нима бўлади?..


Дарҳол Гуани марказга етказишди. Доналдни эса одатий қоидалар бўйича тарбиялай бошлашди.

Улар бир нарсани тушунишдики, «Қазидир, қартадир, асл зотига тортадир.» Ҳайвон ҳеч қачон одамга айланмас экан. На илож. Бу ҳам худонинг хоҳиши-да!

Астағфирилло!!!

Ғаройиб ҳодисалар изидан: АРВОҲНИНГ РАФИҚАСИ…

Аманда Тиг исмли аёл кунларнинг бирида 300 йил бурун ўлим топган денгиз қароқчисига турмушга чиққанди. Орадан ҳеч қанча ўтмай, саломатлиги панд бера бошлади. Жигар циррозига учради. Ўзининг тан олиб айтишича, Жек исмли ўша қароқчининг арвоҳи, яни, унинг эри худди вампир каби вужудидаги бор энергияни ўғирлаш билан шуғулланаркан....

Ҳаёт сири

Подшоҳнинг жудаям ақлли ва гўзал қизи тўсатдан хасталаниб қолибди: оёқ-қўли ишламай, эшитиш ва кўриш қобилияти заифлашибди. Табибларнинг даволашга уринишларидан натижа бўлмабди. Бир куни саройга нуроний қария ташриф буюриб, малика дардини даволаш сирини билишини айтибди. Сарой аҳли ундан ёрдам беришини, маликани тузатишини сўрашибди....

Нечун ишқим чиройи, бунчалар захарлайди...

У тонгдек  яшарди, мен эса тундек.  Аслида хам у тонг эдию, мен эса  кеча. Бирга тонг бўла олдик, хатто кундуз хам. .. Лекин тун эмас бирга.Мен хануз тунман, у эса тонг.  У хануз кимларда, мен эса ёлғиз......

ШАЙТОН СОВҒАСИ (мистик ҳикоя)

Зайниддин бугун хурсанд. Ниҳоят, унинг лавозимини оширишди. Албатта  оддий ишчидан цех бошлиғи ўринбосарлигига ўтиш ҳар кимнинг ҳам қўлидан келмайди. Бир цехда 5 йилдан буён ёнма- ён ишлаб келаётган  Нозим йиғилишдан сўнг уни табрикласа-да, кўзларидан хурсанд эмаслиги кўриниб турарди....

ДАРД БИЛМАСНИНГ ДАРДМАНГИНА ЁРИ…

АЛАМИМ КЎП СЕНДА, ЖУВОНМАРГ!.. Матлуба ая истар-истамас ўрнидан турди-ю, қуёш аллақачон тиккага келиб қолганини кўриб оғир уф тортиб қўйди. «Оббо, яна намозга туролмабман-ку!.. — ўзича шивирлади у деразадан кўз узмай, — Худо кўнглимга солмаяпти шекилли-да!.. Қуриб кетсин, кўнглимга солган куни ўқирман…» Шундан сўнг оғир гавдасини базўр кўтарганча...

Йигитга совчи келди...

Кеча уйдагилар нариги "дўм”да турувчи Манзураларникига совчиликка боришди. Ноз қилиб, совчиларимни қайтарибди. Нима эмиш, чет эллик йигитга тегармиш. Ўргилдим нозингиздан.  Айтишларича, Ҳиндистонда бўлажак куёвнинг уйига совчи келаркан. Ғалати-я! Тасаввур қилинг, бизда ҳам шу анана урфга кирса. Йигит ўқишга кетган. Ота-онаси уйда ўтиришибди. Бир...

КЎРНАМАК… (Воқеа реал ҳаётдан олинган)

— Яхши йигит, тўхтанг, менга ёқиб қолдингиз!.. — эндигина ўн тўққизга кирган Умрзоқ ортидан пилдираб келаётган ўттиз ёшлардаги аёл овозини эшитиб таққа тўхтади… Тўғриси, бегона аёллар билан бу тахлит суҳбатлашмаган, уларнинг «сеҳр»и, «эҳтирос»лари ҳақида ёши катта йигитлардан эшитган, шу-шу хаёлан ўзини ёқимтой аёл қучоғида кўришни орзулаб юрарди....

ИШҚ ВА ВИЖДОН

Гулзорани анча йил муқаддам (ўша дамларни эсласам, бир аср ўтиб кетгандек туюлади) институт бўсағасида учратганман. Авайлаб ушлаб келаётган нарсасига этибор бердим. Ўшанда унинг қўлида китоб, сумкача ё гул бор эди, деб ўйлаяпсизми? Йўқ, одми кийинган кўзлари чақноқ, қорасоч қиз янтоқ шохчасини кўтарганча зина томон шошилмоқда эди. Нигоҳларимиз...

Кунларининг бирида...

Кунларининг бирида...  Бир бой одам камбағал одамга бир идишда ачиган таомларни берибди. Камбағал хурсанд бўлиб таом тула идишни уйига олиб келибди. Камбағал идишни ювиб, тоза килиб олиб чиқибди. Ичига алвон гуллардан тулдириб бойга узатибди.  Бой хайрон колиб камбағалдан нега бундай килганини сўрабди: «Сенга айниган таом тула идишни берсам, сен...

Нияти ёмон келиннинг жазоси

Янги келин бало чикди. Чирой-буёк, ширинкалом билан эрнинг бошини айлантириб, онага карши куйди, бу билан «остонаси тилло уй»нинг янги бекаси кимлигини исботлаб куйди узича......

Фикр қўшиш