Uzatilgan qiz (Hikoya) Tavsiya etamiz
Nazira tez-tez soatiga qarab
qo’yar, yuragi xovliqardi.
Kichkintoylar esa bog’cha
opasining yuz-ko’zlaridagi
shoshqinlikni tushunmas, maza
qilib o’ynashar edi. Ota-onalar
ham bolalarining ko’ngliga
qarab:
– Bo’ldi, endi charchadilaring,
bayram tugadi, uyga keta
qolaylik, – demasdi.
Bog’cha hovlisida sharlar uchadi,
musiqa jaranglaydi, bolakaylar
qiyqirishadi…
"Hozir diplom yoqlab chiqsa…
hamma dugonalarining ota-
onalari guldastalar ko’tarib kutib
turishgan bo’lsa… Madinam
o’ksib qolarmikan?Axir, avvallari
oddiy imtihonlarda ham gul
ko’tarib borardim… "Turmushga
berdi-yu, onam
shundayshodiyona kunim –
diplom yoqlaganimda ham
kelmadi”, deb ko’ngli qabaradi-
da endi”…
Bu xayol Naziraga tinchlik
bermayotgan bo’lsa-da, ishini
tashlab keta olmasdi. Ertalab eri:
– Madinaga bora olarmikansan?
– deb so’raganida:
– Albatta, bolalar bilan birpas
darang-durung qilsak bas-da,
keyin bo’shman, – degandi.
Bu gapidan so’ng eri ham bir
dunyo ishni rejalashtirgandir.
…Xullas, bolalarni tarqatguncha
Naziraning bir xayoli qizida
bo’ldi. Ishini yakunlagach, ming
istihola bilan qiziga qo’ng’iroq
qildi. Nazarida, Madina
universitet xiyobonining bir
burchagida yig’lab o’tirgandek
edi.
– Qizim…
– Opajon… – Madinaning
ovozidagi jarang Naziraning
gursillab urayotgan yuragiga sal
taskin berdi. – Meni tabriklang,
diplomimni "a’lo”ga himoya
qildim. Ustozimiz:
– Ota-onangga rahmat, qizim, –
dedi.Adajonimga yetkazib
qo’ying.
– Hozir qaerdasan? Bormoqchi
edim..
– Yo’q, yo’q, ovora bo’lmang,
kuyovingiz hammasi shu yerda…
Siz charchagansiz… O’zingizga
qarang.
– Ha, shunaqami? Qudalarimga
salom de! Rahmat ayt ularga…
Nazira telefon tugmasini bosdi.
"Ularborishibdi…”, deya
shivirladi, lekin ko’ziga "duv-
duv” yosh keldi.
Ishdan qaytar ekan, ichidagi
hissiyotlarni o’zi tushunmasdi.
"Xursand bo’lishim kerak, yolg’iz
qolmabdi. To’ydan atigi bir oy
o’tdi. Bir oyda qadr topibdi”,
derdi-yu, ichida bir o’ksinish
kezinar, aziz bir narsasidan
ayrilgandek bo’shashib,
darmonsizlanar edi. Uyiga kelib,
Madinaning xonasiga kirdi.
Divaniga o’tirib, suyanchiqlarini
siladi. Yaqindagina qizini ertalab
uyg’otgani kirardi:
– Tur, qizim, o’qishga kech
qolasan, –derdi. Madina yuziga
kitobni yopib, sochlari to’zg’ib
uxlab yotardi.
– Yana… besh daqiqa, oyi, atigi
besh daqiqa, – deb ko’zini
ocholmasdi.
– E, xudoyim, erta-indin
birovning eshigiga borasan.
Sahar turib, hovli supurishning,
nonushta tayorlashing kerak. Bu
yotishing bo’lsa, ikki haftada olib
kelib tashlashadi, – deya
jig’ibiyron bo’lar, Madina:
– Hozir uxlab olaveray-chi,
o’shanda bir gap bo’lar, – deya
erkalanardi. Endi shu erkatoy
qizi.. begonalarga qiz bo’ldimi?
– Ha, opa, buncha bo’shashib
o’tiribsiz?
Qancha yig’ladi, ovundi, o’g’li
Umidjon o’qishdan qaytgach,
uning ovozidan xayol to’rlari
uzildi.
– Opang…
– Ha, "a’lo”ga yoqlabdi,
tabrikladim.
– Birrov borib kelsakmikin, har
holda, hayotida katta voqea ro’y
berdi. Ataganimiz bor edi, – dedi
Nazira.
– E, nima qilasiz, o’z holiga
qo’ying! Yaqinda pochchamning
tug’ilgan kuni ekan, borarmiz, –
dedi Umidjon.
"Yo’q, Madina kutadi. Shunday
kunida onasini kutmasligi
mumkinmi?” Nazira o’g’lining
"hay-hay”lashiga qaramay,
oshxonaga kirib pishir-kuydirni
boshlab yubordi. Hafsala bilan
qilinayotgan tayyorgarlik
nihoyasigayetgach:
– Umidjon, meni taksiga kuzatib
qo’y! – dedi.
– Opa, avval qo’ng’iroq qiling!
– Nima, o’z qizimni yo’qlashga
ham ruxsat so’raymanmi? Sen
bola rosa dangasa bo’libsan,
o’zim ketaveraman bo’lmasa!
Nazira shunday dedi-yu, yana…
qo’ng’iroq qildi. Musiqa,
shovqin…
– Madina, uydamisizlar?
– Yo’q, opa, kuyovingiz bilan
himoyamni yuvyapmiz. Oyijon,
dadajonlarim "Rosa
charchadingiz, bolam, avval to’y,
so’ng imtihonlar, himoya, bir
yayrab o’tiringlar”, deyishdi…
Madina baqirib gapirar edi.
– Mayli, bolam… yaxshi
o’tiringlar!
Naziraning tomog’iga nimadir
tiqilgandek bo’ldi. Oshxonaning
issig’ini endi sezgandek edi.
Derazalarni ochib tashladi.
– Ha, opa, yuring, kiyinib
chiqdim, – dedi Umidjon.
– Bormas ekanmiz… – Zo’rg’a
o’zini bosib gapirdi Nazira. –
Kafeda ekan pochchang bilan…
– Aytdim-ku sizga… Yoshlarga
shon-sharaflar… Iya, opa, sizga
nima bo’ldi? Yig’layapsizmi?
Arazladingizmi? Yuring, o’zim
aylantirib kelaman…
Nazira o’g’liga suyanib baralla
yig’lab yubordi.
– Ana xolos, o’zingiz "Tezroq shu
qizimni egasiga topshirib, tinsam
edi”, derdingiz-ku. Endi egasida
tinsa… qizg’anyapsizmi?
Nazira nima deyishini bilmasdi.
O’qitdi, shu qiz uchun yelib-
yugurdi, o’zini unutdi, endi shu
ekan-da…
– Yo’q, borgan joyida tinsin,
o’shalarga yulduzini issiq
ko’rsatsin Xudoyim… Men…
shunchaki…
Nazira "hiq-hiq”lab zo’rg’a
gapirdi.
– Bu – boshqa gap, opa! Keling,
ikkovimiz maza qilib
ovqatlanamiz. "Birovning
nasibasini birov yeya olmaydi”,
degan mashoyixlar.
Pishirganingiz – o’zimizning
nasiba ekan!
Umidjonning ovozi uyni to’ldirdi.
Nazira ko’zida yosh bilan
jilmaydi.