Tarixdagi eng mashhur hukmdor ayollar

Tarixdagi eng mashhur hukmdor ayollar
Tarixdagi eng mashhur hukmdor ayollar


Hukmronlik qadim zamonlardan beri erkaklar qo’lida bo’lib kelgan, ammo shunga qaramay kuchli hukmdor ayollar ham yashab o’tishgan. Ularning ayrimlari siyosat bobidagi donoligi ila ajralib turgan bo’lsalar, boshqalari adolatli ekanligi bilan nom qozongan.

Nil malikasi
O’z vaqtida misrni idora qilgan va go’zalligi bilan tillarga tushgan Kleopatra VII Filopator ismini eshitmagan odam bo’lmasa kerak. Afsonaviy malika Misrni 51-30 yillar davomida boshqargan. U o’z davrining eng o’qimishli ayollaridan bo’lib, sakkiz tilda so’zlash olgan, harbiy soha, tibbiyot haqida ham katta bilimlarga ega bo’lgan. Kleopatra Ptolemeylar sulolasining vakilasi bo’lib, o’z husni ila avval Gay Yuliy Sezarni, keyinchalik Mark Antoniyni hushidan ayirgan. 31 yilda Oktavian Avgust Misrni zabt qilganidan keyin, Antoniy va Kleopatra o’zlarining joniga qasd qilishgan. Kleopatra timsoli G’arb va Sharq adiblari, shoir, dramaturg, rassom va haykaltaroshlarning asarlarida aks etgan, unga bag’ishlab ko’plab filmlar yaratilgan.
Indira Gandi
Indira Gandi o’zining mashxur familyasiga qaramay, Mahatma Gandi bilan qarindosh bo’lmagan. Ammo aynan mana shu ayol maxatma Gandi va otasi tomonidan boshlangan ulkan ishni yakunlay olgan.

Gandi honim jamiyatdagi kastalar tizimini yo’q qilish uchun kurashgan, ular orasidagi qonuniy to’siqlarni olib tashlagan va ayollar ustidan zo’ravonlikka yo’l qo’ymasligi uchun bor kuchi bilan harakat qilgan. Uning boshqaruvi vaqtida Hindiston ulkan ichki va xalqaro mojarolar bilan to’qnashdi-birinchi Hind-Pokiston urushi, Sharqiy Pokistondagi mojarolar sodir bo’ldi, oqibatda, Bangladeshning mustaqilligi e’lon qilindi. Harbiy inqirozlar oqibatida Gandi hukumati jamiyatning yuqori tabaqa vakillari bilan kelisha olmay qoldi. Shu sababli Indira xonimga 6 yil davomida siyosiy jarayonlarda ishtirok etish taqiqlab qo’yildi. Ammo bunday zarba uni sindirish uchun yetarli bo’lmadi. Belgilangan muddat o’tganidan keyin Indira Gandi qonuniy usullar bilan qaytadan hokimiyat tepasiga keldi.


Boshqaruvning ikkinchi davri diniy guruhlar- sikhlar va induizm tarafdorlari ila kurashlardan iborat bo’ldi. Mamlakat shunday beqaror vaziyatda ham iqtisodiy rivojlanishda davom etdi. Indira Gandi hukumat tepasida bo’lgan vaqtlarda uning joniga ko’p bora qasd qilmoqchi bo’lishdi. 1984 yilning 31 oktyabr kuni amalga oshirilgan navbatdagi hujum oqibatida afsonaviy honim olamdan o’tdi.
Temir xonim
“Temir xonim” iborasini juda ko’pchilik eshitgan bo’lishi aniq, Buyuk Britaniya qirolligi va Shimoliy Irlandiyaning sobiq bosh vaziri Margaret Tetcherga aynan shunday ta’rif berganlar.

U Buyuk Britniyani 1979 yildan 1990 yilga qadar-11 yildavomida boshqarib kelgan. “Temir xonim” baqqol oilasida tug’ilgan va o’z kuchi bilan mamlakatning bosh vaziri lavozimiga qadar ko’tarilgan. Britaniya parlamentining Konservativlar partiyasini boshqargan, o’zining o’ta konservativ-liberal pozitsiyasi bilan mashxur bo’lib ketgan. Uning boshqaruvi vaqtida Britaniya iqtisodiy inqiroz oqibatlariga duchor bo’lgan, ichki siyosatda ham ko’plab muammolar yuzaga kelgan. Margaret Tetcher o’z davrining eng qatiyatli siyosatchilaridan biri sifatida tilga olinadi.
Malika Sofya
Rossiya tarixidagi eng noodatiy hukmronlik davri podsho Aliksey mihaylovichning qizi, Pyotr I va Ivan V ning opasi malika Sofya Alekseyevna boshqaruvi vaqtiga to’g’ri keladi.

U katta akasi Fyodrning o’limidan keyin mamlakatni mustaqil ravishda boshqarishga kirishdi. Sababi ukalari Pyotr I va Ivan V hali taxtga chiqish uchun juda kichiklik qilar edilar. Malika Sofya o’z zamondoshlarini yuqori darajadagi intelekti, o’ta o’qimishli va siyosat bilimdoni ekanligi bilan hayratga solgan. Shaxzodalar ulg’ayguniga qadar malika podsholikka tashrif buyurgan elchilarni qabul qilgan, yangi qonunlar ishlab chiqqan va davlat boshqaruvini tashkil qilgan. Bundan tashqari ilm-fan va falsafaga alohida diqqat qaratgan, Rossiyadagi birinchi oliy o’quv dargohi-Slavan-Grek-lotin akademiyasiga asos solgan.
U otasi va akasidan bir qator yechilmagan muammoli vaziyatlarni ham meros qilib olgandi. Xitoy bilan keskin vaziyat, Qrim tatarlari va turklar muammosi shular jumlasidan edi.

Malika o’z vaqtida juda shavqatsiz qonunlar to’plamini ishlab chiqqan. Xitoy bilan savdo kelishuvlariga erishgan, Polsha bilan tinchlik bitimini imzolagan. Qrim xoniga qarshi esa bir nechta harbiy ekspeditsiyalar uyushtirishni ham uddalagan.

Sofyaning o’gay ukasi hisoblanmish shahzoda Pyotr I voyaga yetganidan keyin opasini davlat boshqaruvidan butunlay chetlashtirdi. U malikani inqilob yo’li bilan taxtdan ag’dargan va majburan ibodatxonaga joylashtirib qo’ygan. Malika Sofya ukasining buyrug’iga ko’ra qolgan umrini shu yerda o’tkazgan.
Yekaterina II
Yekaterina II tarixdagi eng mashhur hukmdor ayollardan hisoblanadi. Nemislar diyorida tug'ilgan baronessa yoshlik vaqtlarida rus shaxzodasi bilan unashtiriladi va o’zi uchun begona bo’lgan joylarga keladi. Umamlakatning tilini ham, urf-odatlarini ham yaxshi bilmasdi. Shunga qaramay, Yekaterina II tarixdagi eng aqlli, quvnoq, go’zal, siyosiy bilimga ega, harbiy sohadan ham yaxshi habardor bo’lgan ayol sifatida ta’riflangan.

Uning boshqaruv vaqtini “Rus dvoryanligining oltin asri” deya ataydilar. Aynan mana shu vaqtda Rossiya Imperiyasi o’z qudrat cho’qqisiga erishgan.

U sog’liqni saqlash va ta’lim tizimiga katta e’tibor bergan, tez tibbiy yordam punktlarini ochgan, mamlakat odamlarini epidemiyaga qarshi kurashishga undagan.

Bu vaqtda imperiya tashqi siyosat borasida ham katta natijalarga erishgan. Qo’shni mamlakatlar bilan yaqin aloqalar yo’lga qo’yilgan. Bundan tashqari, sanoat markazlari tarmog’i paydo bo’lgan va butun imperiya bo’ylab tarqalgan.

Boy bo’lishning 20 ta oltin qoidasi

Hayotimiz davomida omadli insonlarni ko’p uchratamiz va ularning muvaffaqiyatiga havas bilan qaraymiz. Bunday paytlarda hayolingizga “Qani edi, men ham shu insonga o’xshasam” degan fikr kelishi shubhasiz. Ammo bu kabi muvaffaqiyatga erishish uchun nimalar qilish kerak ekanligini bilamizmi? Bugun sizga hayotda yuksak cho’qqilarni zabt etgan va...

Yer yuzidagi 15 ta eng xavfli yo'llar

Deyarli har bir haydovchi mashina haydash tajribasida xavfli yo'l sharoitlarini boshdan kechirgan. Xavflar turli shakllarda namoyon bo'lishi mumkin, masalan, noqulay ob-havo sharoiti, mast haydovchilar va umuman olganda, sizning sayohatingizni istalgan vaqtda yomon sarguzashtga aylantirishi mumkin bo'lgan inson omili orqali. Boshqa tomondan,...

Bill Geytsning bolaligi tog’risida qiziqarli 8 fakt

1975 yilda Bill Geyts Microsoftga asos solib, bu butun dunyoga katta ta'sir ko'rsatdi. Geyts sayyoradagi eng boy va eng obro'li odamlardan biri bo'lib, xayriya ishlariga ehson qilish bo'yicha rekord o'rnatmoqda. Biz sizni afsonaviy shaxsning bolaligi haqidagi qiziqarli ma'lumotlar bilan tanishib chiqishga taklif qilamiz....

Kamtar milliarder Mark Sukerbergning uyi qanday ko'rinishda?

Ko'pgina mashhur odamlar o'zlarining million million boyliklarini eng so'nggi rusumdagi hashamatli avtoulovlar, sayyoraning eng elit burchaklarida joylashgan hashamatli uylar, qimmat kiyim-kechak va qimmatbaho zargarlik buyumlariga sarflashmoqda. Ammo bugungi kunda biz hayotining ustuvorliklarini mutlaqo boshqa yo'l bilan belgilaydigan kamtar...

O’g’il bola tarbiyadagi nozik jihatlar

Farzand tarbiyasi nozik masala, o’g’il bolaning tarbiyasi esa ikki barobar ko’proq mehnat va e’tiborni talab etadi. Chunki erkak kishi oila boshlig’i, har qanday sharoitda hamma og’irlikni o’z bo’yniga olishi va muammoni hal qilish yo’llarini bilishi lozim. Quyida ushbu mavzuga oid ba’zi maslahatlar beriladi....

Katta tezlikda yugura oladigan eng chopag’on hayvonlar TOP 5 taligi

Ushbu maqolamizda beshta eng chopag’on hayvonlar haqida gapirib o’tamiz. Qani ko’raylikchi, eng tezi kim ekan?......

SSSR vaqtida trendda bo‘lgan va bugungi kunga kelib urfdan chiqqan tushunchalar reytingi

Kechagina barchaning orzusi bo‘lgan ma’lum bir buyum bugungi kunga kelib urfdan chiqqan tushunchaga aylanib qolishi hech gap emas. So‘zimizning isbotini sizga keltirib berish uchun ushbu maqolaga diqqat qilishni tavsiya etamiz. Uni SSSR davrlarida yashab ko‘rgan odamlar juda yaxshi tushunsalar kerak......

Kayfiyatni ko’taramiz: Eng sara ichakuzdi latifalar

COVID-19 koronavirusi tarqalishini oldini olish maqsadida birinchi navbatda yaxshi kayfiyatda bo’lish tavsiya etiladi. Boisi ko’tarinki kayfiyat immunitetni yaxshilaydi. Biz eng sara latifalardan bir qanchasini siz uchun jamladik......

Kichik bo’lgan yuvinish xonasi uchun 11 ajoyib g’oya

Hatto eng kichik bo’lgan hammomni ham shinam va qulay yuvinish xonasiga aylantirish mumkin. Sizdan talab etiladigan narsa interyer dizayniga ahamiyat berish joylashuvdan to’g’ri foydalanishdir. Kichik hammomda kerakli buyumlarning barchasini qanday joylashtirishning eng muvaffaqiyatli namunalarini e'tiboringizga havola etamiz!...

Qo’lda kir yuvishning afzalliklari

Kir yuvish mashinalari ixtiro qilingach, qo’lda kir yuvishning ahamiyati susaygandek bo’ldi. Ammo barcha yumushlaringizni texnika “qo’l”iga topshirish ham yaramaydi......

Fikr qo'shish