Sabr daraxtining mevasi

Sabr daraxtining mevasi
Sabr daraxtining mevasi


Bir bor ekan, bir yo‘q ekan. Katta bir shahar bo‘lgan ekan. U yerning aholisi judayam mehnatkash ekan. Bu shaharda bir etikdo‘z yashar ekan. Uning Ko‘sa ismli o‘g‘li bor ekan. Etikdo‘z har kuni charchab ishdan qaytganda Ko‘sa bilan suhbatlashar, bolasining biyron javoblaridan yayragan etikdo‘z birpasda charchog‘ini unutib yuborarkan. Kunlar o‘taveribdi. Ko‘sa ham ancha ulg‘ayibdi.

– O‘g‘lim ulg‘ayib qoldi, endi unga biror hunar o‘rgatish kerak. Unga o‘z kasbimni o‘rgatsammikin? Axir bir umr mana shu etikdo‘zlikning orqasidan ro‘zg‘or tebratib kam bo‘lmadim, – deb o‘ylabdi etikdo‘z.

Ertalab nonushta payti yoniga Ko‘sani chaqiribdi.

– O‘g‘lim, ancha katta bo‘lib qolding, endi biror hunar o‘rganishing kerak, – debdi.

– Men pichoq yasashni o‘rganmoqchiman, – debdi Ko‘sa kutilmaganda.

Etikdo‘z o‘g‘lini yetaklab pichoqchining oldiga olib borib shogirdlikka beribdi. Ko‘sa pichoqchining ustaxonasida pichoq yasashni o‘rgana boshlabdi. Oradan bir hafta o‘tgach, Ko‘sa bu ishdan zerikib ustaxonaga bormay qo‘yibdi. Etikdo‘z o‘g‘lidan buning sababini so‘rabdi. Shunda Ko‘sa:

– Har kuni bir xil ishni takrorlayverish jonimga tegdi. Ortiq ustaxonaga borishni xohlamayman, – debdi.

Ko‘sa uyda bir necha kunni o‘tkazibdi. Pichoqchi usta undan xavotir olibdi. Og‘ir mehnat toliqtirib qo‘ydimikan, deya undan xabar olgani kelibdi. Qarasa Ko‘sa soppa-sog‘ emish.


– Nega ustaxonaga bormay qo‘yding? – deb so‘rabdi usta.

– Olov yoqish, metalni eritib qolipga quyish, uni sovuq suvga solish, bolg‘a bilan urish – hammasi jonimga tegib ketdi. Bitta pichoq yasash uchun qancha mehnat qilishimga to‘g‘ri keladi. Men bunaqa ishlashni xohlamayman, – debdi Ko‘sa.

Shunda usta Ko‘saga qarab:

– Ey, Ko‘savoy, sen hali sabr daraxtining mevasini totib ko‘rmagan ekansan. Sening xatoying mana shunda, – debdi.

Kechqurun ota-onasi ishdan qaytgach, Ko‘sa ulardan sabr daraxtining mevasi haqida so‘rabdi. Ota-onasi u dunyodagi eng totli meva ekanini, kimki o‘sha mevadan yeb ko‘rsa dunyodagi eng baxtli, eng badavlat insonga aylanishini aytishibdi. Ko‘saning ham o‘sha daraxt mevasidan judayam totib ko‘rgisi kelibdi. Tuni bilan sabr daraxti haqida o‘ylabdi. Tong otishi bilan Ko‘sa sabr daraxtini qidirib yo‘lga chiqibdi. Dastlab u erta sahardan terga botib issiq tandirda non yopayotgan novvoyni uchratibdi. Undan sabr daraxti haqida so‘rabdi. Nonvoy sabr daraxti mevasidan totib ko‘rgani uchun to‘q-farovon yashayotganini aytibdi.

Ko‘sa yo‘lida yana davom etibdi. Yo‘lda u bobodehqonni uchratibdi. Undan ham shu haqda so‘rabdi. Bobodehqon ham shu meva sabab umri to‘kinlikda o‘tayotganini aytibdi. Ko‘sa yo‘l yuribdi, yo‘l yursa ham mo‘l yuribdi. Yo‘l-yo‘lakay juda ko‘p odamlarni uchratibdi. Odamlarning bari sabr daraxti mevasi dunyodagi eng totli meva ekanini, uning totib ko‘rmaganlar hech qachon baxtli bo‘lolmasligini aytishibdi-yu, lekin uni qayerda o‘sishini aytishmabdi.

Ko‘sa sabr daraxtini juda uzoq qidiribdi, lekin topa olmabdi. U charchab horib uyiga qaytibdi. Ertasi kuni Ko‘sa barvaqt turib pichoqchining ustaxonasiga boribdi. Pichoqchi o‘choqqa olov yoqib ishini davom ettirayotgan ekan. Ko‘sa ustaga:

– Siz menga sabr daraxti qayerda o‘sishini aytmadingiz, men uni hech qayerdan topa olmadim, – deb arazlabdi.

– Xafa bo‘lma, agar uni astoydil topmoqchi bo‘lsang, har kuni mening oldimga kelib hunarimni o‘rgan. O‘shanda sabr daraxti qayerda o‘sishini aytaman, – debdi usta.

Sirli daraxtni topish ishtiyoqida Ko‘sa har kuni erta saharda ustaxonaga kelib qorong‘i tushguncha, qunt bilan pichoq yasashni o‘rgana boshlabdi. Kunlar o‘taveribdi. Ko‘sa ishga shunchalik berilib ketibdi-ki, charchoqni ham, zerikishni ham unutib yuboribdi. U turli-tuman dastali, bir-biridan chiroyli pichoqlar yasabdi. Ko‘sa yasagan pichoqlar odamlar nazariga tushibdi. Bir kuni ustozi yoniga kelib:

– Sen sabr daraxtini topmoqchi eding. Sen uni topding. Maqsadi yo‘lida uchragan qiyinchiliklarga chidab, mehnatdan bo‘yin tovlamagan insonlarni, sabr daraxtining mevasini totib ko‘rgan ekan deyishadi, – debdi.

Ko‘sa ustozidan minnatdor bo‘libdi. U ustozining sabr daraxti haqida aytganlarini bir umr yodidan chiqarmabdi, hech qachon mehnatdan qochmabdi. U yasagan pichoqlarning dovrug‘i yetti iqlimga yoyilibdi. Ko‘sa o‘zi orzu qilganidek dunyodagi eng baxtli, eng badavlat insonga aylanibdi.

Toychoq va poyezd

Saman poyezd yo'li yaqinida yashaydigan toychoq ekan. U tez-tez temiryo'l vokzaliga borar, poyezdning kelib ketishini kuzatar ekan. Poyezdning ovozi va tutun chiqarib yurishi unga juda yoqar ekan......

Toshqotgan ajdarho

Qadimda Boysun bilan Sho‘rchi orasidagi kichik so‘qmoq Qoradaradan o‘tardi. Savdogar, yo‘lovchi karvonlari ming azob bilan dara ichidan o‘tib, Hisor tomonlarga borishardi......

Shokoladli kecha

Ziyoda sakkiz yoshli yoqimtoy qiz ekan. Qishki ta'til kunlarida u ko'p vaqtini xonasida o'yinchoqlar o'ynab o'tkazar ekan. O'sha kuni Ziyoda xonasida koptok o'ynayotganida onasi oshxonadagi shkafga katta qutida shokolad qo'yayotganini ko'rib qolibdi. Qizaloq shokoladni juda yaxshi ko'rar ekan. Shuning uchun butun hayoli shokolad qutisida bo'libdi....

Tulkining uyi

Bor ekan-u yo‘q ekan, och ekan-u to‘q ekan, obod dasht qishlog‘ida tomorqasi kattagina ahil oila yashar ekan. Uy bekasining buyurtmasiga ko‘ra ota-o‘g‘il shu tomorqalari chetida qurgan yangi qo‘noq – tovuqkatak binoyidek chiqibdi. Mo‘jaz hovlisi sim to‘r bilan o‘ralgan. Erta-indin tovuqlar shu joyga ko‘chiriladi. Tushdan keyin bekaning o‘g‘li...

Ochko‘z bo‘ri

Bir bor ekan, bir yo‘q ekan, ulkan o‘rmonda bir ayyor tulki bo‘lgan ekan. Bir kuni u yo‘lda, bo‘rini uchratibdi. Bo‘ri semizgina quyonni tishlab ketayotgan ekan. Tulki bo‘riga......

Ayiqning tug'ilgan kuni

Bir bor ekan, bir yo'q ekan. Katta o'rmonning o'rtasida bir uy bor ekan. O'sha uyda ota ayiq, ona ayiq va Maymoqvoy ismli kichkina ayiqcha yashar ekan. Bahorning oxirgi kunlaridan birida ona ayiqning tug'ilgan kuni nishonlanar ekan. Maymoqvoy bir necha kun onasining tug'ilgan kunida uni qanday xursand qilishni o'ylabdi......

Xo‘roz mingan bola (ertak)

Bo‘rivoy hovliga chiqib, u yoq-bu yoqqa qaradi. Don cho‘qilayotgan xo‘rozni bir tepib, qoqolatdi-yu, ko‘chaga oshiqdi. Kechqurun hovli chetidagi tovuqxonada tepki yegan xo‘roz yig‘lamsirab, hasrat qila boshladi......

Boylik topgan bola

Bor ekan-u, yo‘q ekan, qadim o‘tgan zamonda bir cholning ikki o‘g‘li bo‘lib, ulardan biri sabrli va mehnatkash, ikkinchisi esa yalqov va ishyoqmas ekan. Katta o‘g‘il tinmay mehnat qilgani uchun ham sog‘lom va baquvvat bo‘lsa, dangasa o‘g‘il xo‘ppa semiz va dardmand ekan......

Dehqon va Jin

Qadim zamonlarda Baliqko‘l tomonlarda bir Jin bo‘lgan ekan. Kunlarning birida uning xojasi olamdan o‘tib, Jin ozodlikka chiqibdi. U hech qachon mustaqil, ozod yashab ko‘rmagan ekan. Endi nima qilsam ekan, yo o‘zimga boshqa xo‘jayin topsammikan, deb ketayotib dalada mehnat qilayotgan dehqonga duch kelibdi. U terlab-pishib yer chopayotgan ekan....

Qirq yamoq haqi

Bir bor ekan, bir yo‘q ekan, biz ko‘rmagan, biz bo‘lmagan zamonlarning birida ikki qo‘shni bo‘lgan ekan. Biri o‘ta boy, bo‘g‘zigacha moy, ikkinchisi uning xizmatida sochi oqargan, ammo kosasi oqarmagan kambag‘al ekan......

Izohlar 1

  1. Офлайн
    Дилшод
    Дилшод 5 декабря 2021 15:40
    Француз халк эртаклари борми

Fikr qo'shish