Mo‘minlarni laqab bilan chaqirishning harom ekani

Mo‘minlarni laqab bilan chaqirishning harom ekani
Mo‘minlarni laqab bilan chaqirishning harom ekani


« Mo‘minlarni laqab bilan chaqirishning harom ekani »

“Laqab” so‘zi lug‘atda “ayblash, ustidan kulish, istehzo qilish” kabi ma’nolarni ifodalaydi. Bizning tilimizda “laqab qo‘yish, laqab to‘qish” deganda ham aynan shu ma’nolar ko‘zda tutiladi. Lekin arablarda “laqab” so‘zi ijobiy ma’noda ham qo‘llaniladi. Bunda u ma’lum bir shaxsning tanilgan ismi sifatida zikr qilinadi. Bu yerda kishini tahqirlash, ayblash ma’nolarini bo‘lmaydi, o‘ziga qo‘yilgan laqab bilan chaqirilayotgan kishi bundan rozi bo‘ladi. Masalan, Abu Bakr roziyallohu anhuning laqabi “Siddiq”, Umar roziyallohu anhuniki “Foruq”, Oisha roziyallohu anhoniki “Humayro”, Hamzaniki “Asadulloh”, Xolid ibn Validniki “Sayfulloh”, Ja’far ibn Abu Tolibniki “Tayyor” bo‘lgan. Shunday bo‘lsa-da, aslida laqab asosan salbiy ma’noda birovni ayblash ma’nosida qo‘llaniladi.

Alloh taolo O‘zining Kitobida aytadi: “Ey mo‘minlar,(sizlardan bo‘lgan) bir qavm (boshqa) bir (mo‘min) qavm ustidan masxara qilib kulmasin – ehtimol (o‘sha masxara qilingan qavm) ulardan yaxshiroqdir. Yana (sizlardan bo‘lgan)ayollar ham (boshqa mo‘mina) ayollar ustidan masxara qilib(kulmasinlar) – ehtimol (o‘sha masxara qilingan ayollar)ulardan yaxshiroqdirlar. O‘zlaringizni (ya’ni, bir-birlaringizni) mazax qilmanglar va bir-birlaringizga laqab qo‘yib olmanglar! Iymondan keyin fosiqlik bilan nomlanish (ya’ni, mo‘min kishining yuqorida man qilingan fosiqona ishlar bilan nom chiqarishi) naqadar yomon. Kim tavba qilmasa, bas, ana o‘shalar zolim kimsalardandir” (Hujurot, 11).
Ushbu oyatda Alloh taolo O‘zining mo‘min bandalarini boshqa mo‘min birodarlari ustidan masxara qilish, ularni ayblash, laqab qo‘yishdan qaytarmoqda. Balki ular ustidan kulib, laqab to‘qiyotgan odam Alloh taologa ulardan ko‘ra yaqinroqdir. Bu holda laqab qo‘yayotganlar Allohning mahbub bandalarini tahqirlab o‘z nafslariga katta zulm qilgan bo‘ladilar.

Shuningdek, mo‘mina-muslima ayollar ham o‘zlarining mo‘mina opa-singillari ustidan masxara qilishlari nahiy qilinmoqda. Ular bilmaydilar, balki ular masxara qilayotgan mo‘minalar taqvo va solih amallarda ulardan ustundirlar.

E’tibor beradigan bo‘lsak, mazkur oyatda “birodarlaringizni masxara qilmang” ma’nosi “o‘zingizni masxara qilmang” deb ifodalanmoqda. Bundan, mo‘minlarni masxara qilish, ularga laqab qo‘yish o‘zini masxara qilish bilan teng ekani kelib chiqadi.

Bandalar Allohga iymon keltirib, mo‘minlik sharafiga erishganlaridan so‘ng bir-birlariga laqab qo‘yib fosiqona ism bilan ismlanishlari qandoq ham yomon! Kimki mo‘min va mo‘minalarga laqab qo‘yishni bas qilmasa, Allohga tavba qilmasa, ular o‘zlariga zulm qilgan, isyon ishlari bilan Allohning azobini sotib olgan bo‘ladilar.

Muqotil aytadi: “Alloh taoloning bu oyati Bilol, Salmon, Ammor, Xabbob, Suhayb, Fuhayra, Huzayfaning mavlosi Solimlar ustidan maszara qilgan Bani Tamim qabilasi haqida nozil bo‘lgan” (Abu Hotim rivoyati).

Ato: “Bir-biriga laqab qo‘yish biron mo‘minni Islomga xos bo‘lmagan ismlar bilan – ey cho‘chqa, ey it, ey eshak, deb chaqirishdir”, deb aytgan (Abd ibn Humayd va Ibn Munzir rivoyati).

Ibn Abbos roziyallohu anhu: “Bir-biriga laqab qo‘yish bir kishi avvalda yomon – gunoh ishlarni sodir etib, so‘ng tavba qilgach, uning o‘tgan gunohlarini yuziga solib ayblashdir”, degan(Ibn Jarir Tabariy rivoyati).

Har soat va har daqiqaga

Allohning har kun, har soat va har daqiqaga tortiqlari bor. Eng katta tortig‘i O‘zining zikriga ilhom bermog‘idir. Subxanallohi va bihamdihi. Subhanallohul A’ziim.. Ayman Yog‘iy....

Birodarlarimni sog‘indim

Kunlarning birida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yig‘ladilar. Buni ko‘rgan sahobalar: “Yo Rasululloh! Sizni nima yig‘latdi?”, deb so‘rashdi. U zot esa: “Birodarlarimni sog‘indim!”, deb javob berdilar. Sahobalar: “Bizlar birodarlaringiz emasmizmi, yo Rasululloh?”, deyishdi. Shunda u zot alayhissalom: “Yo‘q. Sizlar ashoblarimsiz. Birodarlarim...

Eng chiroyli duo

Paygambarimiz Muxammad salalloxu alayxissalom "DUO xam IBODATdir” deb marxamat kilganlar.🌙 Paygambarimiz alayxissalom "NAMOZlari so‘ngida ushbu DUOni o‘qiganlar: -Ey Robbimiz, bizga bu DUNYoDA xam oxiratda xam yaxshilikni bergin va bizni(do‘zax)azobidan saqlagin......

Osiylikdan saqlaning

"Ey Odam farzandi! Ehtiyojingiz mikdorida Mendan so‘rang. Jahannamga toqatingiz miqdorida (agar toqat qilolsangiz) Menga osiylik kiling. Kechiktirilgan ajallaringiz, oldingizdagi hozir bo‘lgan rizqingiz va yopib qo‘yilgan gunohlaringizga karamang. "Barcha narsa halok bo‘lguvchidir, magar Uning yuzi - O‘zigina (mangudir)" (Kasos surasi, 88-oyat)"....

O'tganlar haqiga o'qiladigan duo

Assalomu alaykum! Uzur ustozlar mening dindan savodim xali yaxshi emas xudoga shukur yakinda namoz ukishni boshladim. savolim shunday kaysi duoni ukib yursa utgan avlod ajdodlar uchun yaxshi buladi yo sura oyatlarnimi.. raxmat nomakul savol bergan bulsam uzur......

Bilasizmi

Payg‘ambarimiz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Farzandlari: ➖ 1. Qosim (onasi Xadiyja roziyallohu anho) ➖ 2. Zaynab roziyallohu anho (onasi Xadiyja roziyallohu anho) ➖ 3. Ruqayya roziyallohu anho (onasi Xadiyja roziyallohu anho)......

Qiyomat kuni xursand bo'lay desangiz...

Oxiratda har bir bandaning nomai a’moli o‘ziga ko‘rsatiladi. Bu haqida Alloh taolo shunday degan: “Biz har bir insonning amalini bo‘yniga ilib qo‘yganmiz. Qiyomat kuni unga ochiq holda ro‘baro‘ bo‘ladigan bir kitobni (ya’ni, nomai a’molini) chiqarib (ko‘rsatamiz. O‘shanda unga deyiladi:) “Kitobingni o‘qi, (qancha savobing, qancha gunohing...

📙Sayyidul istig‘for

“Sayyidul istig‘for” birikmasi “istig‘forlar sayyidi” ma’nosini anglatadi. Tiybiy aytishicha, u tavbaning barcha ma’nosini o‘zida jamlagani uchun shunday atalgan......

Do‘zax ahlining belgilari

«Bas, ana o‘shanda kim (hayoti-dunyoda kufru isyon bilan) tug‘yonga tushgan, Va hayoti-dunyoni (oxiratdan) ustun qo‘ygan bo‘lsa, u holda faqat jahannamgina (uning uchun) joy bo‘lur!» (Van-naziot: 37-39)......

Hayrat

"Ey Odam farzandi! Kishi o‘limga iymon keltirib, yana kanday xursand bo‘layotganidan ajablandim. Hisob-kitob bo‘lishiga iymon keltirib, mol-dunyo tuplaëtganiga ajablandim. Oxiratga iymon keltirib, nechuk rohatlanayotganiga ajablandim. Dunyo va uning zavoliga ishonib, nechuk unga xotirjam bo‘layotganiga ajablandim. Tilida olim, qalbda johil...

Fikr qo'shish