Mo‘minlarni laqab bilan chaqirishning harom ekani

Mo‘minlarni laqab bilan chaqirishning harom ekani
Mo‘minlarni laqab bilan chaqirishning harom ekani


« Mo‘minlarni laqab bilan chaqirishning harom ekani »

“Laqab” so‘zi lug‘atda “ayblash, ustidan kulish, istehzo qilish” kabi ma’nolarni ifodalaydi. Bizning tilimizda “laqab qo‘yish, laqab to‘qish” deganda ham aynan shu ma’nolar ko‘zda tutiladi. Lekin arablarda “laqab” so‘zi ijobiy ma’noda ham qo‘llaniladi. Bunda u ma’lum bir shaxsning tanilgan ismi sifatida zikr qilinadi. Bu yerda kishini tahqirlash, ayblash ma’nolarini bo‘lmaydi, o‘ziga qo‘yilgan laqab bilan chaqirilayotgan kishi bundan rozi bo‘ladi. Masalan, Abu Bakr roziyallohu anhuning laqabi “Siddiq”, Umar roziyallohu anhuniki “Foruq”, Oisha roziyallohu anhoniki “Humayro”, Hamzaniki “Asadulloh”, Xolid ibn Validniki “Sayfulloh”, Ja’far ibn Abu Tolibniki “Tayyor” bo‘lgan. Shunday bo‘lsa-da, aslida laqab asosan salbiy ma’noda birovni ayblash ma’nosida qo‘llaniladi.

Alloh taolo O‘zining Kitobida aytadi: “Ey mo‘minlar,(sizlardan bo‘lgan) bir qavm (boshqa) bir (mo‘min) qavm ustidan masxara qilib kulmasin – ehtimol (o‘sha masxara qilingan qavm) ulardan yaxshiroqdir. Yana (sizlardan bo‘lgan)ayollar ham (boshqa mo‘mina) ayollar ustidan masxara qilib(kulmasinlar) – ehtimol (o‘sha masxara qilingan ayollar)ulardan yaxshiroqdirlar. O‘zlaringizni (ya’ni, bir-birlaringizni) mazax qilmanglar va bir-birlaringizga laqab qo‘yib olmanglar! Iymondan keyin fosiqlik bilan nomlanish (ya’ni, mo‘min kishining yuqorida man qilingan fosiqona ishlar bilan nom chiqarishi) naqadar yomon. Kim tavba qilmasa, bas, ana o‘shalar zolim kimsalardandir” (Hujurot, 11).
Ushbu oyatda Alloh taolo O‘zining mo‘min bandalarini boshqa mo‘min birodarlari ustidan masxara qilish, ularni ayblash, laqab qo‘yishdan qaytarmoqda. Balki ular ustidan kulib, laqab to‘qiyotgan odam Alloh taologa ulardan ko‘ra yaqinroqdir. Bu holda laqab qo‘yayotganlar Allohning mahbub bandalarini tahqirlab o‘z nafslariga katta zulm qilgan bo‘ladilar.

Shuningdek, mo‘mina-muslima ayollar ham o‘zlarining mo‘mina opa-singillari ustidan masxara qilishlari nahiy qilinmoqda. Ular bilmaydilar, balki ular masxara qilayotgan mo‘minalar taqvo va solih amallarda ulardan ustundirlar.

E’tibor beradigan bo‘lsak, mazkur oyatda “birodarlaringizni masxara qilmang” ma’nosi “o‘zingizni masxara qilmang” deb ifodalanmoqda. Bundan, mo‘minlarni masxara qilish, ularga laqab qo‘yish o‘zini masxara qilish bilan teng ekani kelib chiqadi.

Bandalar Allohga iymon keltirib, mo‘minlik sharafiga erishganlaridan so‘ng bir-birlariga laqab qo‘yib fosiqona ism bilan ismlanishlari qandoq ham yomon! Kimki mo‘min va mo‘minalarga laqab qo‘yishni bas qilmasa, Allohga tavba qilmasa, ular o‘zlariga zulm qilgan, isyon ishlari bilan Allohning azobini sotib olgan bo‘ladilar.

Muqotil aytadi: “Alloh taoloning bu oyati Bilol, Salmon, Ammor, Xabbob, Suhayb, Fuhayra, Huzayfaning mavlosi Solimlar ustidan maszara qilgan Bani Tamim qabilasi haqida nozil bo‘lgan” (Abu Hotim rivoyati).

Ato: “Bir-biriga laqab qo‘yish biron mo‘minni Islomga xos bo‘lmagan ismlar bilan – ey cho‘chqa, ey it, ey eshak, deb chaqirishdir”, deb aytgan (Abd ibn Humayd va Ibn Munzir rivoyati).

Ibn Abbos roziyallohu anhu: “Bir-biriga laqab qo‘yish bir kishi avvalda yomon – gunoh ishlarni sodir etib, so‘ng tavba qilgach, uning o‘tgan gunohlarini yuziga solib ayblashdir”, degan(Ibn Jarir Tabariy rivoyati).

Ofiyat - bebaho ne'mat

«Ey Odam farzandi! Agar diningiz salomat bo‘lsa, amalingiz, go‘shtingiz va qoningiz ham salomat bo‘ladi. Agar diningiz fasod topsa, amalingiz, go‘shtingiz, qoningiz ham buziladi. Sizlar o‘zini kuydirib, odamlarga ziyo tarqatadigan sham kabi bo‘lmang. Qalbingizdan dunyo muhabbatini chiqarib tashlang, chunki Men hech qachon dunyo muhabbati bilan...

Qiz farzandning fazilati

1. Nabiy sollallohu alayhi vasallamning jufti halollari Oisha roziyallohu anho shunday so‘zlab berdi: «Bir ayol ikki qizi bilan oldimga narsa so‘rab keldi. Huzurimda bir dona xurmodan boshqa narsa yo‘q edi. Unga o‘shani bergan edim, uni ikki qiziga bo‘lib berdi. So‘ng turib, chiqib ketdi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam kirgan edilar, buni u...

Barcha ishlarda yordam so‘raluvchi duo

يا حيّ يا قيّوم برحمتك أستغيث ، أصلح لي شأني كلّه و لا تكلني إلي نفسي طرفة عين. Ya hayyu ya qoyyuum, birohmatika astag‘iys, aslih liy sha‘niy kullah, va laa takilniy ila nafsiy torfata ’ayn. Ey (doimo) tirik, ey (doimo) qoim turuvchi zot. Sening rahmating ila yordam so‘rayman, mening barcha ahvolimni yaxshila va meni ko‘z ochib yumgunchalik...

Musulmon bolaning odob-axloqi

Ey o‘g‘lon, yeyishning bir qancha odoblari bo‘lib, sen albatta ularga bo‘ysunishing, shunda sening sog‘liging yaxshilanib jisming quvvatli bo‘ladi. Aqling o‘tkirlashib, har xil kasal va og‘riqlardan salomat bo‘lasan......

Zikr

TAXLIL, TASBЕX, TAKBIR, TAXMID va ISTIG‘FOR aytishning fazilati......

Jannatga kirishga sabab bo'luvchi amallardan biri

Tahoratdan so‘ng alohida o‘qiladigan 2 rak'at yoki nasib bo‘lgancha nafl namoz o‘qishning fazilati haqida. Jannatga yetaklovchi amallar ko‘p. Ulardan biri haqida quyidagi hadis bilan tanishgach, bilib olasiz......

Sajda yechimdir!

Qachonki yuraklar siqilganda Qalbingning tub – tubidan “Alloh” deysan. - Qachonki dunyo ko‘zinga zulmkor ko‘ringanda, hamma qilganlaring behuda bo‘lganida, qanotlaringni qayirganlarida “Yo Alloh” deysan....

Hech qachon bu olti ishni qilma:

- Kimdir sen bilan qolishi uchun yolvorma... -Sen bilan suxbatlashishlari uchun majburlama.. -Insonlarni e’tiborlarini tortish uchun aslo uzgarma.. -Haq ekaninga ishontirma.. - Uz qadringni oyoq osti qildirma.. -Sendan foydalanishlariga aslo yul quyma..!...

Musulmon bolaning odob-axloqi

Ey o‘g‘lon, maktab sening ikkinchi uyingdir. Sen u yerda hayotingning eng go‘zal soatlarini o‘tkazasan, u yerda o‘quvchi birodarlaring va o‘qituvchi otalaringdan tashkil topgan oila bilan yashaysan......

Oyna...

"...Bir necha kishi Misrga bordik. Do‘konga kirdik. Bir uzuk yoqib qolib, narxini so‘radik. "1400 junayh", dedi. Narxini biroz tushirib berishini iltimos qildik. "Qayerliksizlar?" – dedi......

Fikr qo'shish