Ko‘chada yurish odobi
Musulmon bolaning odob-axloqi
Ko‘chada yurish odobi
Ey o‘g‘lon, ko‘chada ko‘p odam yuradi. Ularning ba’zilari piyoda, ba’zisi mashinaga mingan, biri shoshilgan va boshqasi shoshmasdan sekin ketayotgan, ulardan ba’zisi yoshi katta bo‘lsa, boshqasi kichkina. Agar sen ularning orasida yursang, o‘zingni va boshqalarni yo‘l ozorlaridan saqlashga majbursan. Shuning uchun sen quyidagi nasihatlarga quloq solishing kerak:
1. Tiqin ko‘chada ketayotganingda piyodalar yo‘lakchasida yur.
2. Agar biron do‘sting yoki qarindoshingni ko‘rib qolsang va u bilan ko‘rishmoqchi bo‘lsang, yo‘lning o‘rtasida u bilan uzoq turma.
3. Agar ko‘chada o‘rtoqlaring bilan ketayotgan bo‘lsang, eniga bir saf bo‘lib ko‘chani to‘ldirib olmanglar, chunki yo‘l yolg‘iz sizlar uchun emas.
4. Agar bir ojiz yoki zaif kishi yo‘ldan o‘tkazib qo‘yishlikni so‘rab sendan yordam so‘rasa, unga yordam ber. Bu bechora bilan yurishga uyalma.
6. Yurganingda shoshilib tez ham yurma, juda sekin ham yurma, o‘rtacha yurgin va doimo oldinga qara.
7. Mashinaga yoki biron bir markabga mingan bo‘lsang ham yo‘lda ketayotganingda ovqat yeyishing odobdan emas.
8. Yo‘lda yotgan toshni oyog‘ing bilan tepma va sotuvchilar do‘konlarining eshiklariga osib qo‘ygan mollarni o‘ynama.
9. Agar sen velosiped yoki mashinaga mingan bo‘lsang, ko‘chaning o‘ng tomonidan yur.
10. Yurib ketayotgan tramvayga minishga yoki undan tushishga urinma.
11. Agar yo‘ldan adashib qolsang yoki birodaring joyini bilmay qolsang, odob bilan yon-atrofdagilardan so‘ra.
12. Agar biron kishiga bilmasdan ozor yetkazib qo‘ysang, masalan unga turtilib ketsang yoki qo‘lidan biron narsani tushirib yuborsang yoki uning oyoq kiyimini bosib olsang, undan muloyimlik bilan kechirim so‘ra.
13. O‘zing tanimaydigan odamning yuziga uzoq tikilib turma va nogironlarni-zaiflarni masxara qilma.
Hikoya
Bir ota o‘g‘liga maktabga tramvayda borib kelishi uchun yo‘l haqi berib turar edi. Bir kuni nafsi bu o‘quvchini tramvayning puliga xolva sotib olib piyoda qaytgin deb vasvasa qildi. U uyga qaytayotganida ba’zi yomon bolalarning tramvay orqasiga osilib ketayotganlarini ko‘rib, bu ham ularga o‘xshab tramvayga osilib oldi. Tramvay tez ketayotgan edi. To‘satdan chipta tekshiruvchi uni ko‘rib qoldi. Bola qo‘rqib ketib o‘zini yerga otdi. U yuz-qo‘li bilan yerga yiqilib, kiyimlari yirtildi. Kitoblari sochilib ketdi. Yuzi, bilaklari va oyoqlari shikastlanib xushidan ketdi. Keyin tez-yordam mashinasi kelib uni shifoxonaga olib ketdi. U shifoxonada bir necha kun qolib, butunlay sog‘aygandan keyin uyiga qaytdi. Qaytib bunday ish qilmaslikka ahd qildi.