Do‘zax ahlining belgilari
Do‘zax ahlining belgilari
Alloh taolo aytadi:
«Bas, ana o‘shanda kim (hayoti-dunyoda kufru isyon bilan) tug‘yonga tushgan, Va hayoti-dunyoni (oxiratdan) ustun qo‘ygan bo‘lsa, u holda faqat jahannamgina (uning uchun) joy bo‘lur!» (Van-naziot: 37-39).
«Jahannam darvozalaridan u joyda mangu qoluvchi bo‘lgan hollaringizda kiringiz!» (G‘ofir: 76).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytdilar: «Do‘zax va jannat tortishib qoldilar. Unisi: «Menga zo‘ravon va mutakabbirlar kiradi», desa, bunisi: «Menga zaif va miskinlar kiradi», dedi. Shunda Alloh azza va jalla unisiga: «Sen Mening azobimsan, sen bilan O‘zim istagan kishilarni azoblayman», dedi, bunisiga esa: «Sen Mening rahmatimsan, sen bilan O‘zim istagan kishilarga marhamat qilaman, har ikkingiz liq to‘lasiz», dedi (Imom Muslim rivoyati).
Horisa ibn Vahb Xuzoiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam dedilar: «Sizlarga jannat ahlining xabarini berayinmi?! Ular zaif, kamsuqum insonlar bo‘lib, agar Alloh nomiga qasam ichsalar, uni Alloh albatta oqlaydi. Sizlarga do‘zax ahlining xabarini berayinmi?! Ular dili qattiq, manman va mutakabbir kimsalardir» (Imom Buxoriy rivoyati).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytdilar: «Do‘zax ahlidan ikki turi borki, men hali ularni ko‘rmadim: Birinchisi: qo‘llarida sigir dumiga o‘xshash qamchilari bilan odamlarni urib yuradigan kimsalar. Ikkinchisi: kiyinib olgan, lekin yalang‘och, (boshqalarni ham) yo‘ldan ozdiruvchi, o‘zlari ham (haqdan) og‘gan hamda boshlari(dagi sochlari)ni tuyaning (bir tarafga) moyil bo‘lgan o‘rkachlari singari do‘ppaytirib olgan ayollardir. Ular jannatga kira olmaydilar, uning hidini ham topa olmaydilar. Vaholanki, jannatning hidi falon masofadan kelib turadi» (Imom Muslim rivoyati).
Usoma ibn Zayd roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: Men Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning shunday deganlarini eshitdim: «Qiyomat kuni bir kishini olib kelinib, do‘zaxga uloqtiriladi. Shunda qornidan ichak-chavog‘i chiqib ketib, uning atrofida tegirmon aylantirayotgan eshakdek aylanib yuradi. Jahannam ahli unga yig‘ilib kelib: «Ey falonchi, sizga nima bo‘ldi, yaxshilikka buyurib, yomonlikdan qaytarib yurgan emasmidingiz axir?», deyishadi. «Ha, yaxshilikka buyurardim-u, o‘zim qilmas edim, yomonlikdan qaytarar edim-u, o‘zim qilaverar edim», deydi (Imom Muslim rivoyati).
Sharh:
Alloh taolo va Rasululloh sollallohu alayhi va sallam do‘zax ahlining belgilari va xulq-atvorlari haqida siz bilan biz ulardan ehtiyot bo‘lishimiz va ular bilan sifatlanib qolishdan saqlanishimiz uchun xabar berganlar.
Bugungi darsdan olinadigan foydalar:
1. Kibr va tug‘yonga berilish, dunyo hayotini oxiratdan afzal ko‘rish do‘zax ahlining belgilaridan;
2. Zulm va odamlarga zo‘ravonlik qilish do‘zax ahlining belgilaridan;
3. Ochiq-sochiq yurish do‘zax ahlidan bo‘lgan ayollarning belgilaridan;
4. Riyo va munofiqlik bilan amri ma’ruf va nahiy munkar qilish do‘zax ahlining belgilaridan.