Nuaym ibn Mas’ud

Nuaym ibn Mas’ud


Nuaym ibn Mas’ud (Alloh undan rozi bo‘lsin) xassos qalbli, zakovatli, tadbirli va dono yigit bo‘lgan. Hech qanday muammo uni tashvishga sololmas, har qanday qiyinchilik qarshisida dovdirab ham qolmas edi. Alloh taolo topqirlik, uddaburrolik va sog‘lom fikr ato qilgan chin sahro o‘g‘loni edi. Biroq uning bitta kamchiligi bo‘lgan: u o‘yin-kulgini haddan ziyod sevar, dunyo lazzatlarini hamma narsadan afzal ko‘rardi. Har safar ko‘ngli orombaxsh qo‘shiq yo maftunkor musiqa istab qolsa, u Najdni tark etib Yasribga jo‘nar, ko‘ngilxushliklar uchun pulini ayamas edi. Nuaym mana shu sababga ko‘ra Yasribga ko‘p kelar, bu yerdagi yahudiylar bilan, ayniqsa, bani Qurayza qavmi bilan osh-qatiq bo‘lib ketgan edi. Alloh O‘z Payg‘ambarini haq din bilan to‘g‘ri yo‘lni ko‘rsatish uchun insoniyatga yuborganida va Makkaning hamma burchaklarini Islom nuri bilan munavvar etganida Nuaym ibn Mas’ud avvalgiday dunyo lazzatlariga bo‘lgan istagini jilovlay olmay yurgan kezlar edi.

Nuaym odatiy xursandchilik va lazzatlardan mahrum qilishi mumkin bo‘lgan yangi dinga qattiq qarshi chiqdi. Uning bu kayfiyatidan xabardor bo‘lgan Islom dushmanlari yigitni musulmonlarga qarshi kurashga chorlashdi. U Abu Sufyon ibn Harb boshchiligidagi makkalik mushriklar va Najdning G‘atafon qabilasi jangchilariga qo‘shilib, madinalik musulmonlar ustiga bostirib kelganlardan biri edi. Musulmonlar esa dushmanni shahar atrofiga chuqur handaqlar qazib kutib olishdi. Handaq to‘qnashuvi oldidan Nuaym to‘shagida to‘lg‘onib, o‘zi bilan o‘zi bahslashib-tortishib chiqdi: «Esingni yig‘, Nuaym, seni bu yerga olis Najddan nima yetaklab keldi? Haq din olib kelgan Payg‘ambar va uning tarafdorlari bilan urushish uchun qanday bahona topasan? Hech bir sababsiz qon to‘kishning kimga keragi bor?» Uzoq davom etgan vijdon qiynog‘ining yakuni hamma uchun yaxshi bo‘ldi.
Yarim tunda Nuaym qo‘shinni tark etib, Payg‘ambar alayhissalom huzurlariga keldi. Uni ko‘rib Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ajablandilar: – Nuaym ibn Mas’udmi? – Ha, ey Allohning Rasuli, – javob qildi Nuaym. – Yarim tunda seni bu yerga nima boshlab keldi? – so‘radilar Sarvari olam. – Men Allohdan o‘zga iloh yo‘qligiga, siz Uning bandasi va elchisi ekaningizga, siz olib kelgan narsa esa haq dinligiga guvohlik bergani keldim, – dedi Nuaym. – Islomni qabul qildim, ammo qabiladoshlarim buni bilishmaydi. Nima istasangiz, menga buyuring… – Sen bizlarga xaloskor bo‘lding, odamlaring oldiga qaytib bor, agar ko‘ndirolsang, ularni bizga qarshi urushishdan qaytar. Axir urushda hiyla ham bo‘ladi-ku, – dedilar Faxri koinot. Shundan keyin Nuaym ibn Mas’ud roziyallohu anhu qabiladoshlari oldiga qaytib borib, ularni o‘zgalar manfaati yo‘lida, hech bir sababsiz urush olib borishdan qaytardi. Alamzada qabilalarga ham haqiqiy ahvolni tushuntirib, musulmonlar bilan jang qilishning befoydaligini tushuntirdi. Nuaymning topqirligi va uddaburroligi natijasida qon to‘kilishi oldi olindi. Dushman jang maydonini tashlab ketishdan o‘zga chora topolmadi.

Shundan keyin Nuaym ibn Mas’ud roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning eng yaqin safdoshlaridan biriga aylandi. Sarvari olam unga katta mansablar berdilar, eng mas’uliyatli vazifalarga yubordilar, qo‘shinlarga qo‘mondon qilib tayinladilar. Makka fathi kuni Abu Sufyon ibn Harb musulmonlar qo‘shinini kuzatib turar ekan, G‘atafon qabilasi bayrog‘ini ko‘tarib kelayotgan kishini ko‘rib qolib so‘radi: – Anavi kim bo‘ldi? – Nuaym ibn Mas’ud, – deb javob qilishdi. – U Handaq jangida bizlarga shunaqangi katta zarar keltirgan ediki! – xitob qildi Abu Sufyon. – Qasam ichib aytamanki, u Muhammadning ashaddiy dushmani edi… Endi esa uning qo‘shinida o‘z qabilasi bayrog‘ini ko‘tarib ketyapti… Alloh taolo tadbirli va zakiy sahobiy Nuaym ibn Mas’udni O‘z rahmati bilan chulg‘ab olsin!

Ahmad MUHAMMAD tayyorladi

Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhu (2)

Ummu Fazl eri Abbosdan o‘g‘li Abdulloh bilan birga Madinaga hijrat qilish uchun izn so‘radi. Abbos Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga o‘z oilalari bilan birgalikda Madinaga hijrat qilishga izn so‘rab xat yozdilar......

SA'D IBN ABU VAQQOS (r.a.) ning to‘liq ismi...

SA'D IBN ABU VAQQOS (r.a.) ning to‘liq ismi Molik ibn Vahb ibn Abdumanof al-Qurayshiy Zahriy(taxminan 590-674) bo‘lib, sahoba va makkalik ilk musulmon, Muhammad (s.a.v.)ning qo‘riqchilaridan biri bo‘lgan......

Hudayr

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bir necha askarni bir topshiriq bilan jo‘natdilar. Ular ichida Hudayr ismli sahoba ham bor edi. O‘shanda ocharchilik bo‘lib, odamlarda ovqat kamayib ketgan edi......

Najoshiy va Uvays Qaraniylar sahobami yoki tobeinmi?

Savol: Habashiston podshohi Najoshiy va Uvays Qaraniy hazratlari Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning davrlarida iymon keltirishgan. Ammo korib suhbatlashishmagan. Ikkovlari sahoba yoki tobein deyiladimi, yoki boshqa nom bilan ataladilarmi?......

Umarul Foruq Allohdan qo‘rqdilar, biz-chi?

Sayyidimiz Umar roziyallohu anhuga suiqasd qilinganda u kishiga sut olib kelishdi. Sutni ichgan edilar, xanjar urilgan joylaridan sut oqib chiqa boshladi. Shunda tabib u kishiga: «Ey mo‘minlarning amiri, vasiyatingizni qiling chunki siz yashamaysiz», dedi. U zot o‘g‘illari Abdullohni chaqirdilar. Abdulloh kelgach unga men uchun dunyoda faqat bir...

Nabiy alayhissalom qo‘llari bilan ko‘tarib olgan sahoba

Bu sahobani ko‘pchiligimiz tanimaymiz. Moddiy jihatdan faqir, ammo iymonga boy, moli, mansabi, uyi yo‘q, to‘shagi tuproq, bolishi bilagi, taom topsa yer, topmasa ro‘za tutardi. Biroz ko‘rimsiz, ammo go‘zal xulqli bu sahobaning ismi Julaybib roziyallohu anhu edi......

Sahobalarning martabalari va fazilatlari

Musulmonlar barcha sahobalar avliyolarning peshqadami, muttaqiylarning saralari, mo‘minlarning eng go‘zal namunasi hamda Payg‘ambarlardan keyin insoniyatning eng afzali ekanliklariga ittifoq qilishgan. Darhaqiqat, sahobalar Payg‘ambarlarning eng afzali va so‘nggisini ko‘rganlari, yengil va og‘ir kunlarda ham u Zotning yonlarida turishgani hamda...

Mus’ab ibn Umayr

Bu ulug‘ inson Rosululloh sollallohu alayhi vasallamning as'hoblaridan biri bo‘lib, Quraysh yigitlarining eng ko‘zga ko‘ringan, go‘zal va saralaridan biri edi. Tarixchi va roviylar uni vasf qilganidek:......

Bu ummatning eng ishonchli kishisi

Sahobalar uchun eng muhim maqsad Allohning diniga xizmat qilish, Uning rizosiga erishish edi! Umar ibn Xattob roziyallohu anhu Xolid ibn Valid roziyallohu anhuni qo‘mondonlikdan bo‘shatib, o‘rnilariga Abu Ubayda roziyallohu anhuni qo‘mondon etib tayinlaydilar......

Meni ajablantirgan ulug‘ sahoba

Bismillahir Rohmanir Rohiym. Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin. Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin......

Fikr qo'shish