Nabiy alayhissalom qo‘llari bilan ko‘tarib olgan sahoba
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam u sahoba haqida «Bu mendandir va men undanman» dedilar.
Bu sahobani ko‘pchiligimiz tanimaymiz. Moddiy jihatdan faqir, ammo iymonga boy, moli, mansabi, uyi yo‘q, to‘shagi tuproq, bolishi bilagi, taom topsa yer, topmasa ro‘za tutardi. Biroz ko‘rimsiz, ammo go‘zal xulqli bu sahobaning ismi Julaybib roziyallohu anhu edi.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam hali uylanmagan bu sahobani juda yaxshi ko‘rar, unga hazil qilardilar. Bir kuni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam unga «Ey Julaybib, uylanmaysanmi?» dedilar.
Sahoba: «Ey Allohning Rasuli, meni kim ham uylantirardi?» dedi. Puli ham, chiroyi ham, taniqli oilasi ham bo‘lmagan bu inson shundoq savol bergan edi. Shunda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam «Men seni uylantiraman, ey Julaybib» dedilar. Sahoba Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga qaradi va «Ey Allohning Rasuli, unda mening hech vaqosi yo‘q kishi ekanimni ko‘rasiz» degan edi, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam «Lekin Allohning nazdida sen hech vaqosi yo‘q kishi emassan» dedilar.
Ansorlar beva qolgan qizlarini hali turmushga bermagan bo‘lsalar Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga taklif qilib ko‘rardilar.
Bir kuni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam ansorlardan biriga «Qizingni qo‘lini so‘rayman» dedilar.
Ansoriy «Bizni xursand qildingiz, bajonidil» dedi.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam «Qizingni o‘zim uchun so‘ramayapman» dedilar. Ansoriy: «Ey Allohning Rasuli, kim uchun so‘rayapsiz?» dedi.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam «Julaybib uchun» dedilar.
Ansoriy: «Onasi bilan maslahatlashib ko‘ray» dedi va uyiga borib, «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qizingning qo‘lini so‘rayaptilar», dedi.
Ayoli «Qandoq yaxshi, bajonidil» dedi.
Ansoriy «U zot sollallohu alayhi vasallam uni o‘zlari uchun emas, Julaybib uchun so‘rayaptilar» dedi.
Shunda ayoli norozi ohangda «Julaybib uchunmi?» dedi va qizini unga uzatmasligini aytdi. Qizi parda ortida turib bo‘layotgan suhbatni eshitdi va ota-onasining rad javobi bermoqchiligini sezib ularning oldiga chiqdi. «Menga kim sovchi bo‘lib keldi?» deb so‘radi. Onasi unga Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam sovchi bo‘layotganlarini aytdi. Shunda qizi «Sizlar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga rad javobini bermoqchimisizlar? Meni o‘sha odamga uzatinglar, u zot sollallohu alayhi vasallam meni zoye qilmaydilar, agar u zot sollallohu alayhi vasallam o‘sha kishini sizlarga kuyov bo‘lishiga rozi bo‘lgan ekanlar, meni o‘sha kishiga nikohlab qo‘yinglar» dedi.
Ota-ona qizlarining fikriga qanoat hosil qilib, «To‘g‘ri gapirding» deyishdi va otasi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga borib bo‘lgan hodisani aytib berdi va «Qizimni Julaybibga nikohlayvering» dedi. Shunday qilib, ikki yosh nikohlandi va yangi oila barpo bo‘ldi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam qizning haqqiga «Ey Alloh, uning ustidan yaxshilikni seldek yog‘dirgin va hayotini toru tang qilmagin» deb duo qildilar.
Oila qurganlariga ko‘p bo‘lmay, tashqarida g‘azotga chaqiruv bo‘ldi. Hamma sahobalar qatori yangi kuyov ham Alloh taoloning yo‘lida g‘azot sari otlandi.
Jang tugab, sahobalar shahid bo‘lganlarni izlab yurganlarida Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam ulardan «Hech kimni yo‘qotmadinglarmi?» deb so‘radilar. Ular «Falonchini yo‘qotdik, falonchini yo‘qotdik» deyishdi. Birozdan so‘ng Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam ulardan «Hech kimni yo‘qotmadinglarmi?» deb so‘radilar. Ular «Yo‘q» deyishdi. Shunda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam «Lekin men Julaybibni yo‘qotib qo‘ydim. Uni o‘ldirilganlar ichidan izlanglar» dedilar. Sahobalar uni izlab oxiri o‘ldirilgan yettita dushman yonidan topdilar. U dushmanlarni o‘ldirgach ular uni o‘ldirishgan edi. «Ey Allohning Rasuli, mana u, o‘zi o‘ldirgan yetti dushmanning yonida ekan, so‘ng ular uni o‘ldirishibdi» deyishdi sahobalar. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam uning oldiga bordilar va «Yettitasini o‘ldiribdi va uni o‘ldiribdilar. Bu mendandir va men undanman, bu mendandir va men undanman, bu mendandir va men undanman» dedilar. So‘ng Rasululloh sollallohu alayhi vasallam u kishini qo‘llari bilan ko‘tarib oldilar va unga qabr qazildi. Julaybib roziyallohu anhu uchun Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning ikki qo‘llaridan boshqa so‘ri, bolish yo‘q edi. So‘ng u kishini qabrga qo‘yildi va uni yuvganlari zikr qilinmadi.
Julaybib roziyallohu anhu uchun sovchilik qilinganda qiz ota-onasiga «Sizlar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga rad javobini bermoqchimisizlar? Meni o‘sha odamga uzatinglar, u zot sollallohu alayhi vasallam meni zoye qilmaydilar» degan edi. Qizning Alloh taologa bo‘lgani iymoni, U Zotga ishonchi va Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamni yaxshi ko‘rgani sababidan Alloh taolo uni zoye qilmadi, unga ko‘p yaxshiliklar ato qildi, boylik berdi.
Anas ibn Molik roziyallohu anhu: «Madinada undan ko‘ra ko‘p infoq qiladigan juvonni ko‘rmadim» deganlar.
Alloh taolo Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning «Ey Alloh, uning ustidan yaxshilikni seldek yog‘dirgin va hayotini toru tang qilmagin» deb qilgan duolari barakasi ila u ayolga ko‘p mol ato etdi va hayotini farovon qilib qo‘ydi.
Internet ma’lumotlari asosida Nozimjon Hoshimjon tayyorladi