Ibratli xikoya
Bir ayolning eri vafot etdi. Ikki qizi yetim qoldi. Bu musibat sabab faqirlik, muxtojlik uning boshi uzra aylana boshladi. Uyning egasi ijara xaqqini so'rar, dilbandlarining ochlikdan sillasi qurib borardi. Mablag' yo'qligi tufayli uydan chiqarib yuborildi. Xar hil gap so'zlar - u, yomonlarning zararidan qochib, begona shaxarga ketdi. U shaxarda qaxraton sovuq xukm surardi. Qizlarini eski - vayrona masjidda qoldirib, yemak topib kelish maqsadida tashqari chiqdi.
Musulmon, viqorli, shaxar zodagonlaridan biri bo'lgan kishiga duch keldi. Axvolini tushuntirib yordam so'radi.
Ayolning gaplarini eshitib bo'lgach boy:
— Gaplaring rostligini isbotla! Dalil keltir menga!— dedi.
Ayol:
— Sizga qanday isbotlay, bu shaxarda xech kimim yo'q bo'lsa, meni kimsa tanimaydiki sizga keltirib so'ylatsam, — dedi.
Musulmon kishi unga ishonmadi, yuzini o'girib ketdi.
Ayolning shundoq xam g'am quchgan qalbi, battar sindi. Ilojsizlikdan yig'lay boshladi. Shu payt uning yonidan yoshi ulug', keksa bir kishi o'tib ketayotgandi. Ayolning xoli uning diqqatini jalb qildi.
— Tinchilikmi, qizim? Nimaga yig'layapsiz? — deb so'radi.
Cholning unga raxmi kelib uyidan ayol - qizlarini jo'natdi. Ular ayol va uning masjidda qolgan qizlarini keltirishdi. Edirib - ichirib, yuvintirib chiroyli kiyimlar berishdi. Oliy darajada izzat - ikrom qilishdi.
Chol va uning oilasi nasroniylar edilar.
Tun yarmiga cho'kkanda, ayolni nochor xolida qoldirgan musulmon kishi tush ko'rdi.
Unda, qiyomat qoim bo'lgandi. Rasulullox sollalloxu alayxi vasallam va Ularning ortlarida bayroqlari xilpirab tik turardi.
Shunda boyning nigoxi yam - yashil zumraddan qurilgan chiroyli qasrga tushdi. Uning ayvonlari dur va yoqutdan, qubbalari marvarid, javoxir - u marjonlardan yasalgan, o'ta nozik va xashamatli edi.
Boy Rasulullox sollalloxu alayxi va sallamdan qasr kimga tegishli ekanligini so'radi.
U Kishi:
— Tavxidli musulmonniki, — dedilar.
Boy:
— Ey Alloxning elchisi, menman o'sha Alloxning yagona, Sizni xaq Payg'ambar ekanligingizga iymon keltirgan, tavxidli musulmon, — dedi.
U kishi:
— Qani, dalil - isboting, gaping rostligini tasdiqla?! — dedilar.
Uning aqliga chaqmoqdek ayol bilan o'tgan suxbat keldi.
— Sen ayoldan dalil so'rading - ku?! «Gaplaring rostligini isbotla!» deding - ku! — dedilar.
U qo'rqib uyg'onib ketdi. Qilgan ishidan juda afsuslandi. Ertasi kunidan boshlab ayolni shaxar bo'ylab ahtara boshladi. Ahiri uni nasroniyning uyda ekanligini bildi.
Borib:
— Ayol va uning qizlarini menga bering! — dedi.
— Buning iloji yo'q, ular uyimga kelgandan beri shunaqa baraka yog'ila boshladiki, tasavvur qilolmaysiz, — dedi chol.
— Men sizga ming diynor beraman, ularni menga bering! — dedi, boy.
— Yo'q, — dedi, nasroniy.
— Berishingiz shart! — dedi boy.
Nasroniy:
— Siz hoxlayotgan narsaga sizdan ko'ra men xaqliroqman. Tushingizda ko'rgan qasr, men uchun qurilgan. Alloxga qasam, uyimga ayol va qizlari kelgandan so'ng, uning qo'lida men va oilam islomni qabul qildik, keyin siz ko'rgan tushni men xam ko'rdim.
Rasulullox:
— Ayol va uning qizlari senikidami? — deb so'radilar.
— Xa, shunday, ey Rosulullox, dedim.
U kishi:
— Bu qasr sen va oilangniki, dedilar, — dedi.
Bu gaplarni eshitgan boy shu darajada nadomat qildiki, umri bo'yi xech narsaga bunchalik afsus qilmagandi!