Футбол ўйинининг туғилган кун санаси ва қоидалари тарихи ҳақида

Футбол ўйинининг туғилган кун санаси ва қоидалари тарихи ҳақида
Футбол ўйинининг туғилган кун санаси ва қоидалари тарихи ҳақида


Маълум бўлишича, дунёдаги энг машҳур ўйин – футбол ўзининг туғилган кунига эга. У 26 октябрда нишонланади. Сана, албатта, шартли, ҳеч ким аниқ айтолмайди. Хўш, рақиб дарвозасига зарба беришга уриниб, юмалоқ коптокни тепиб, мусобақани ташкил қилиш ғояси ким томонидан биринчи бўлиб пайдо бўлган?

Замонавий футболга жуда ўхшаш ўйинлар дунёнинг турли мамлакатларида бўлган. Аммо замонавий футболни инглизлар дунёга совға қилганлар. Ва бу 1863 йил 26 октябрда содир бўлди. Инглизлар ушбу ўйиннинг асосчилари деб ҳисобланишади. Гап шундаки, 1863 йилгача футбол ўйинлари учун ягона қоидалар мавжуд эмас эди. Кўпинча, ҳатто битта шаҳарнжамоалари ҳам ўзаро ўйин ўтказолмайдилар, чунки улар ўйин қоидаларига нисбатан ҳар хил қарашларга эга эдилар.

Ушбу келишмовчиликларга барҳам бериш мақсадида 1863 йил 26 октябрда Лондоннинг “озод масонлари” тавернасида 11 клуб вакиллари тўпланиб, футболнинг ягона қоидаларини ишлаб чиқиб уюшма тузишди. Унга киритилган клублар ушбу қоидаларга қатъий риоя қилишлари керак. Қизғин баҳсларга қарамай, футбол ассоциацияси тузилди. Ўйин қоидаларини ишлаб чиқиш анча қийин бўлиб чиқди. Кейинги учрашув 1 декабрга белгиланган эди. Ўша куни янги ассоциация аъзолари қизғин баҳслашишди. Масалан, Лайтонстоне клуби вакили бўлган жаноб Элкок, футбол қоидалари чалиш, рақибни уриш ва қўл билан ўйнашни тақиқлаши кераклигини қатъий таъкидлади. Бундай "имтиёзлар" фақат дарвозабон учун сақланиб қолди.
Уюшмада хазиначи этиб сайланган Кемпбелл умуман бошқача фикрда эди. Унинг таъкидлашича, зарбаларни ўйиндан олиб ташлашнинг иложи йўқ, айнан шу нарса ўйинга жасорат беради. Дарҳақиқат, ўша пайтда фақат эркаклар футбол ўйнаган ва ҳақиқий эркак оғриққа чидай олиши керак. Оёқдан чалиш ва бошқа қўполликларни футбол қоидаларидан олиб ташлаш қарори овоз бериш йўли билан қабул қилинди. Майдончиларга тўпни қўллари билан ушлаш тақиқланган. Бундан ҳафсаласи пир бўлган Кемпбелл овоз бериш натижаларига рози бўлганини, аммо унинг клуби бундай шароитда уюшма аъзоси бўлиб қола олмаслигини айтди. Қизиғи шундаки, “Блекхит” ҳақиқатан ҳам ассоциацияни тарк этди ва регби жамоалари сафига қўшилди.
Музокара ва тортишувлардан сўнг футбол ўйинининг асосий 13 қоидаси ўрнатилди. 1 декабрда улар қабул қилинди ва нашрга газеталарга юборилди. 7 декабрдан бошлаб барча ФА клублари ўз ўйинларида уларга риоя қилишлари шарт эди. Кейинчалик, улар универсал эътирофга сазовор бўлишди. Қоидаларда футбол майдонининг катталиги, тўпни дарвозага урилган деб ҳисоблаш шартлари, тўпни чегарадан ичкарига киритиш қоидалари ва ўйиннинг бошқа тафсилотлари назарда тутилган эди. Қизиғи шундаки, ҳар бир урилган голдан кейин жамоалар дарвозаларини ўзгартиришлари керак эди.
Бир неча йил ўтди ва футбол сайёрамиз бўйлаб ғалаба қозонадиган юришни бошлади. Инглизлар, қайси давлатда бўлмасин, албатта ўзаро футбол жангларини уюштиришади. Уларга қараб, маҳаллий ихлосмандлар ҳам ўйинга қўшилишди. ХИХ асрнинг саксонинчи йилларида Аргентина божхоналарида қизиқ воқеа юз берди. Аргентинага Буюк Британиядан ғалати юк - футбол тўплари ва формалар тўплами келди. Жанубий Америкада яшаган инглизлар томонидан буюртма қилинган. Божхона ходимлари юкни узоқ вақт давомида кўриб чиқиб ўтказиб юборишга қарор қилдилар.

Киви мевасининг таркиби, келиб чиқиш тарихи ва номланиши ҳақидаги маълумотлар

Бугунги кунда бозор расталарини тўлдириб турувчи киви мевасининг ватани, келиб чиқиши кўпчилликка қизиқ бўлса керак. Қуйидаги мақоламиз орқали таъми бироз дувучани эслатадиган киви ҳақида ўзингиз учун қизиқарли маълумотларни оласиз, деган умиддамиз......

Муздан илҳом - қизиқарли муз шаклланишининг 23 та фотосурати

Эр юзининг кўп жойларида қиш совуқ, қорли ва маъюс бўлади, шунинг учун кўп одамлар йилнинг бу вақтини энг кам ёқтирадилар. Аммо қишда унинг барча муаммоларига мос келадиган нарса бор - агар сиз ушбу ёзувни ўқиётган бўлсангиз, демак, кимдир бу мақолани ватанда.cом сайтидан олган, бу ажойиб гўзаллик! Қиш ақлдан озган рассомга ўхшайди. У муз, шамол...

Криштиану Роналдунинг энг қимат баҳо автомобиллари

Криштиану Роналду нафақат таниқли спортчи, балки аксарият ёшлар учун муваффият тимсоли ҳамдир. Спортчи қимматбаҳо машиналарни жуда ҳам яхши кўради, ҳар сафар янги машина сотиб олганида буни ОАВ ҳамда ижтимоий тармоқлар орқали бошқаларга намойиш қилади. Айни вақтда португалиялик футболчи бисотида 20 дан ортиқ машина бор. Улар орасидаги энг яхши...

Улуғбекнинг ғойиб бўлган кутубхонаси ёҳуд Шарқнинг ечими топилмаган жумбоғи

Кутубхоналар қадимда антик давр маданиятининг бутун илмини ўзида мужассам этган манба ҳисобланган. Уни донишмандлик хазинаси, фикрлар макони дея таърифлашар эди. Қадимда кутубхоналар кўп бўлган, бироқ уларнинг кўпчилиги душманлар томонидан йўқ қилинган, баъзаилари эса шунчалик моҳирлик билан беркитиб қўйилган-ки, ҳали-ҳануз топиб бўлмайди....

Коронавирус инфекциясига чалинган машҳурлар

Хитойнинг Ухан шаҳрида пневмония аломатларига ўхшаш касаллик тарқалди. Сўнгра кенг ёйила бошлади. Дунёнинг айрим мамлакатларида ушбу касалликка чалинганлар сони хитойликларнинг сонидан ошиб кетган. Минглаб беморларнинг орасида таниқли одамлар, актёрлар, спортчилар, сиёсатчилар ҳам бор. Бугунги мақоламизда Коронавирус билан касалланган машҳурлар...

Ишга кечикмасликнинг 6 қоидаси

Ҳар бир киши хоҳ давлат корхонасида бўлсин, хоҳ ҳусусий ишхонада ишласин, ишга кечикиб бориб, бошлиғидан дакки эшитишни истамайди. Лекин баъзида ўзимиз истамаган ҳолда ишга кечикиб қоламиз. Бироқ баъзилар деярли ҳар доим кечикишни канда қилмайдилар. Шундай кезларда кечикмаслик учун нималар қилиш керак? Бу саволда 6 та қоида орқали жавоб берамиз....

Келажакнинг нуфузли касблари

Бугунги кунда технология шундай жадаллик билан ривожланиб бормоқдаки, 5-10 йилдан кейин ҳеч кимнинг ҳаёлига ҳам келмаган касблар пайдо бўлиши мумкин. Ҳозирда обрўли ҳисобланганларига эса эҳтиёж ҳам қолмайди......

Тушда тухум курса нимани билдиради

Тушда тухум шахсий учрашувга, кимнидур кутилмаганда пайдо бўлиши. Агар сиз кўпгина тухум кўрсангиз, яхши белгимас. Ишдаги кўнгилсизлик, бу эса сизни роса чарчатади....

МУБОРАК ҚАДР КЕЧАСИ

МУБОРАК ҚАДР КЕЧАСИ Азизлар, бугун 25 май, шанба, Рамазон ойи охирги ўн кунлигининг биринчи тоқ, яъни 21-кечасидир.  Шу бугунги тоқ кечадан бошлаб қолган тоқ кечалари ҳам шом намозидан бомдод намозига қадар биз, мўмин-мусулмонлар имкон қадар бедор бўлиб, ибодат билан шуғулланишимиз зарур. Қадр кечаси Рамазон ойи охирги ўн кунининг тоқ кунларидан...

Алёнка: Шоколад ўрами устидаги қоғозда кимнинг сурати тасвирланган?

Барчага севимли ва яхши таниш бўлган Алёнка шоколади, унинг номи ва устидаги суръат ҳақида билганларимизни сиз билан бўлишамиз....

Фикр қўшиш