Инсонийликнинг нархи борми?
Ресторанларнинг бирида бир киши кечки овқат тановул қилаётган эди... Биринчи овқатни еб бўлгач, унинг олдига энг мазали таом солинган лаган олиб келинди. Қараса, ташқаридан камбағал бир бола ва бир қизча ресторан ойнасидан унинг таомига термулиб турибди...

Бир куни онамни қаттиқ ранжитдим. Улкан қайғу ичида ўксинибгина юзимга қараб:
— Она бўлсанг мени тушунасан,- деди. Ўсмирликнинг тентаклик кезлари эди. Қайғусига парво қилмай:
— Мен асло сиздай она бўлмайман!- дедим. Онам индамай ошхонага чиқиб кетди. Аслида ҳали сўзимни тугатмасданоқ пушаймон бўлиб бўлдим, лекин ёй камондан отилганди. Ортиқча ғурур бор эди ичимда. Олдига бориб узр сўраёлмадим...

Уч дўст кечаси йўлда кетаётиб, йўл четида бир кишининг ўра қазиётганини кўриб қолишибди. Шунда улардан бири шерикларига: “Қаранглар, ана у киши йўлнинг чеккасида ўра қазияпти. Менимча, у кимнидир ўлдирган бўлса керак, тунда кўммоқчи шекилли?!”, дебди. Иккинчиси: “Йўқ, йўқ, у киши қотил эмас! У киши ҳеч кимга ишонмас экан, шунинг учун мол-мулкини кечаси одамлардан яшириб беркитяпти шекилли”, дебди. Учинчиси эса уларга қараб: “Ундай ҳам эмас, бундай ҳам эмас. Бу киши солиҳ инсон, бу киши одамлар фойдаланиши учун қудуқ қазияпти”, дебди.

* Ҳа, ҳар бир инсон ўзининг ҳолатидан келиб чиқиб фикр юритади. Яхши инсон ўзга одамлар ҳақида яхши гумонда бўлади. Ёмон инсон эса ўзгалар ҳақида ёмон гумонда бўлади.

“Ҳикматлар чашмаси”дан

Узок кишлоклардан бирида яшовчи Отахонни ун беш ёшли угли оёгидан шикаст еб , каттарок шифокорларга курсатиш учун пойтахтга жунади. Отахон кап катта йигит булиб колган угли оёгини боса олмаганидан елкасига опичлаб олган. Кун иссиклиги сабаб ёки елкасидаги угли юки босибми отахон юз кузидан маржонлаб тер окарди...

Бу воқеа ироқлик такси ҳайдовчисининг ҳаётида рўй берди. Яхшиси, воқеани унинг ўзи сўзлаб берсин:
- Оддий кунларимдан бири эди ўша кун. Мижозларимдан бирини айтилган манзилга олиб бориб қўйдим. Машинамни ортга қайтараётганимда кўпқаватли уйдаги балконлардан бирида турган ёшгина жувоннинг менга шошиб қўл силтаётганига кўзим тушди. Аёл менга «кутиб туринг» деяётгандай ишора қиларди. Бироздан кейин ҳовлиқиб етиб келди. Уст-боши хароб, ранг-рўйи бир аҳволда. Лекин ажабланмадим. Ҳозир бутун Ироқ аҳолисининг деярли ярми шу аҳволда...

Жарроҳ доктор касалхонага кириб келди. Беморни операция қилишдан аввал дуо қилди. Сўнгра амалиёт хонасига кириб кетаётганда, касал боланинг отаси жарроҳ докторга юзланиб бор овози билан: - Нимага кеч қоласиз? Ўғлимнинг ҳаёти хавф остида бўлса, инсофингиз борми ўзи?, - деб бақириб кетди.

Отамнинг менга топган келини шуми? Шунча йилдан кейин катта ҳаяжон билан юртга қайтдим ва. Кўнглига чироқ ёқса ёришмасди. Энди нима қилсин? Келинга эътибор бермай ётиб ухлади. Куёвнинг бу ҳаракатидан гап нимада эканини тушунган келин кечанинг охирги учдан бир қисмида эрини уйғотишга ҳаракат қилди. Лекин эри уйғонишни рад этди.

➖Абдуллоҳ ибн Амр ибн Ос (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Дунё ўзи бир матодир. Унинг энг яхши матоси солиҳа аёлдир”,дедилар» (Имом Муслим)...

Бир мўмин кечқурун хуфтонга чиқишга тайёргарлик кўрибди. Ташкарида ёмғир ёғаётган экан, ёмғирга карамай уйидан чиқибди. Озгинадан кейин сирғаниб йиқилиб тушибди. Хаммаёғи лой бўлган, масжидга бора олмайдиган даражада. Уйига шошиб, кийимларини алмаштириб яна масжидга қараб йўл олибди. Жамоатга улгуришим керак деб шошилган экан яна йиқилибди. "Алхамдулиллах" деб уйига шошиб кириб, кийимларини яна алмаштириб кўчага чиқса эшикни олдида бир киши шамчироқ билан турибди...

Мунисанинг тушига бугун яна ўғли Умиджон кирди. У оппоқ кийимда эмиш. Ҳадеб ҳовлини айланиб, Унга қараб, қиқир-қиқир кулармиш.
Муниса: "Кел, ўғлим, овқатингни еб ол”, дея чақирса, Умиджон шўхлик қилиб қочиб кетар ва бир зумда ғойиб бўлармиш. Муниса эса "Болам”, дея йиғлаб қолавераркан…

Бир камбағал йигит, бир жойда мардикорчилик қилиб юрса, шу хонадонни сохиби уни халоллиги ва софдиллигини кўриб уни ёктириб қолиб, унга яккаю ягона қизини турмушга берибди. Туйдан кейин йигит бахтларга чўмилибди, хаёти чаманзорга айланибди. Келинчак умуман кибрга берилмас, беш вақт ибодатда экан...

Ҳаммамиз қувончли воқеани кутиб турган бир пайтда оиламизга қайғу оралади. Опам фарзандини дунёга келтирди-ю, оламдан ўтди. Кутилмаган жудолик бизни ларзага солди. Айниқса, тўнғич фарзандини кутиб юрган поччам учун бу айрилиқ оғир эди. Маросимлар ўтгандан кейин ҳам поччам чақалоққа қайрилиб қарамасди. Севган инсонининг ўлимига гўёки шу чақалоқ сабабчидек, хушламай қараб қўярди.