Сичқоннинг ношукурлиги

Сичқоннинг ношукурлиги
Сичқоннинг ношукурлиги


Бир бор экан, бир йўқ экан, кўм-кўк ўрмон ёқасида бир уй бор экан. Бу уйда бир кекса кампир ёлғиз яшар экан. Бир куни кампир эшик ёнида ип йигириб ўтирганда, қарға қувлаб келаётган сичқонни кўриб қолибди. Кампир ўрнидан туриб, қарғани калтак билан ҳайдабди. Сичқонни уйга олиб кириб, олдига бир кафт гуруч тўкибди.

Сичқон кампирнинг нон-тузини егач, унинг уйида қолибди. Энди кампир ёлғизликдан қутулибди. Бироз муддат ўтибди, кампир эшик олдида ўтириб, гуруч тозалаётган экан, сичқон унинг атрофида айланиб ўйнабди. Кампир унга баъзи-баъзида бир неча дона гуруч сочибди. Шу пайт бир мушук кампирнинг уйи ёнидан ўтиб қолибди ва ўйнаб юрган сичқонни кўрибди. Кампир мушукнинг келганини сезгач ичида: “Агар сичқонни кўздан қочирсам, мушук уни олиб кетади”, – деб ўйлабди. Оҳ чекканча ўзига-ўзи дебди: “Қанийди сичқон мушукка айланса-ю, мен бехавотир ўтирсам”. Кўз очиб юмгунча унинг орзуси амалга ошибди. Сичқон катта, баҳайбат мушукка айланибди. Уни кўрган ҳалиги мушук эса думини қисганча қочиб кетибди.


Кечқурун кампир тинчгина ухлабди, мушук томга чиқиб сайр қилибди. Ярим кечада бир итнинг вовуллаганини эшитган мушук қўрқиб, томдан сакраб тушибди. Уйнинг ичига югуриб кирибди, сандиқ орқасига яширинибди. Ит вовуллабди, мушук қалтирабди. Кампир мушукнинг ҳолига ачиниб ўзига-ўзи дебди: “Кошки мушукчам катта итга айланса-ю, унга ҳеч қандай ит озор бера олмаса”. Кампирнинг орзуси яна амалга ошибди. Унинг мушуги катта, кучли итга айланибди. Бошқа итларнинг вовуллаганини эшитганда, уларга жавоб қайтарибди. Уйни қўриқлабди.

Орадан бироз вақт ўтиб кампирнинг уйи атрофида оч йўлбарс пайдо бўлибди. У ўлжа излаб айланиб юрган экан. Ит олдинга чиқиб, унга вовуллабди. Йўлбарс итга қараб наъра тортибди. Шунда кампир фарёд чекибди: “Қанийди, итим катта йўлбарсга айланса. Шунда бошқа ҳайвонлар унга ҳамла қила олмас эди”.

Бу сафар ҳам кампирнинг тилидаги рўёбга чиқибди. Унинг ити катта, ҳайбатли йўлбарсга айланибди. Энди у ўрмонда виқор билан юрадиган бўлибди. Уни кўрган бошқа жонзотлар қўрққанларидан буталар орасига яширинишар ёки дарахт тепасига чиқиб олишар экан. Ҳар сафар ўзидан кичикроқ ҳайвонни кўрса, важоҳат билан наъра тортибди. Кампир унинг қилаётган ишларини кўрса ҳам индамабди. Охир-оқибат бир куни йўлбарс кичкина сичқонни қўрқита бошлабди. Унинг ишидан кампирнинг ҳафсаласи пир бўлиб, йўлбарсга дебди: “Нега бунчалик манмансан? Бир пайтлар ўзинг ҳам кичкина сичқон бўлганинг эсингдан чиқдими?” Йўлбарснинг жаҳли чиқибди. Кампирнинг унга кўрсатган меҳр-у муҳаббатини унутибди.

– Ҳеч ким мени бир пайтлар сичқон бўлганимни билмайди, – дебди у.

– Сен ношукр ҳайвон экансан. Қанийди, яна аввалгидай сичқонга айланиб қолсанг, қарға ортингдан қувиб юрса.

Кампир гапини тугатмасидан йўлбарс кичкинагина сичқонга айланиб қолибди. Қўрққанидан қалтираб, кампирнинг атрофида гир айланибди. Охири ўрмон тарафга қочибди. Кампир уни бошқа кўрмабди. Қиссадан ҳисса: Бойлик бица ёмонга, ўзин санар хоқонга.

Хўроз минган бола (эртак)

Бўривой ҳовлига чиқиб, у ёқ-бу ёққа қаради. Дон чўқилаётган хўрозни бир тепиб, қоқолатди-ю, кўчага ошиқди. Кечқурун ҳовли четидаги товуқхонада тепки еган хўроз йиғламсираб, ҳасрат қила бошлади......

Ари билан Капалак

Ари билан ипак қурти бир боғда яшайдиган иноқ дўстлар экан. Улар кунларни шу боғда ўйнаб ўтказаишар экан. Лекин охирги кунларда ипак қурти ари билан ўйнамай қўйибди. Ари қачон ипак қуртининг олдигакелса: - Чарчаганман, уйқум келяпти, - дер экан. Бир куни ари ипак қурти ётган дарахт япроғига қўниб хафа бўлган оҳангда: Сен нега бунчалар ҳорғин ва...

Деҳқон ва Жин

Қадим замонларда Балиқкўл томонларда бир Жин бўлган экан. Кунларнинг бирида унинг хожаси оламдан ўтиб, Жин озодликка чиқибди. У ҳеч қачон мустақил, озод яшаб кўрмаган экан. Энди нима қилсам экан, ё ўзимга бошқа хўжайин топсаммикан, деб кетаётиб далада меҳнат қилаётган деҳқонга дуч келибди. У терлаб-пишиб ер чопаётган экан. Жиннинг деҳқонга раҳми...

Сабр дарахтининг меваси

Бир бор экан, бир йўқ экан. Катта бир шаҳар бўлган экан. У ернинг аҳолиси жудаям меҳнаткаш экан. Бу шаҳарда бир этикдўз яшар экан. Унинг Кўса исмли ўғли бор экан. Этикдўз ҳар куни чарчаб ишдан қайтганда Кўса билан суҳбатлашар, боласининг бийрон жавобларидан яйраган этикдўз бирпасда чарчоғини унутиб юбораркан. Кунлар ўтаверибди. Кўса ҳам анча...

Ғалати ит

Бир бор экан, бир йўқ экан. Катта бир адирда бир қанча итлар бирга яшашар экан. Бу итларнинг ранглари турлича экан. Бири қора,бир оқ, бири жигарранг экан. Бир куни бу ерга олачи пор ит келибди. Итлар уни узоқдан кўриб ҳайрон бўлиб қолишибди......

Танга балиқлар ва итбалиқ

Дизе билан Мизе кумуш рангли ялтироқ тангачалари бор иккита кичкина балиқча экан. Улар ота-оналари билан денгиздаги уйида яшашар экан. Она балиқ кун бўйи тозалик билан машғул бўлар экан. Кичкина уйнинг у тарафига бу тарафига сузар, думини ликиллатиб ишларини қилар экан. Кираверишдаги ўтларни тозалар, тошларни ўз жойига қўяр экан. Бир куни у ҳамма...

Дария ва турфа ранг балиқчалар

Қачонлардир кўм-кўк тубсиз денгиз ва қалин зумрад ўрмон оралиғидаги кичкина қишлоқда балиқчилар оиласи яшаган экан. Хонадон соҳиби Кали, меҳрибон бека Дилда, ўғли Мансур ва соҳибжамол қизалоқ Дариядан иборат бу уйда барчанинг ўз юмуши бор эди. Кали балиқ тутиб келар, Мансур парранда ва даррандаларни овлашда моҳир эди. Дилда ва Дария уй ишлари...

Очкўз бўри

Бир бор экан, бир йўқ экан, улкан ўрмонда бир айёр тулки бўлган экан. Бир куни у йўлда, бўрини учратибди. Бўри семизгина қуённи тишлаб кетаётган экан. Тулки бўрига......

Қирқ ямоқ ҳақи

Бир бор экан, бир йўқ экан, биз кўрмаган, биз бўлмаган замонларнинг бирида икки қўшни бўлган экан. Бири ўта бой, бўғзигача мой, иккинчиси унинг хизматида сочи оқарган, аммо косаси оқармаган камбағал экан......

Тойчоқ ва поезд

Саман поезд йўли яқинида яшайдиган тойчоқ экан. У тез-тез темирйўл вокзалига борар, поезднинг келиб кетишини кузатар экан. Поезднинг овози ва тутун чиқариб юриши унга жуда ёқар экан......

Фикр қўшиш