Маринанинг «ошиклари»

Маринанинг «ошиклари»
Маринанинг «ошиклари»


Ретсидивист Николай Редкин озининг навбатдаги муддатини умумий тартибдаги колонияда отади. Унинг Пермда яшовчи Марина исмли келишган таниши бор еди. Николай уни оз каллиги деб хисоблар ва амнистияга тушиб, озод болгач, уйланиш учун айолникига бориб, янги хайотни бошламокчи еди. Бирок охирги вактларда хеч кандай тушунтиришларсиз Марина Редкиннинг хатларини жавобсиз колдира бошлади ва унинг мухаббатга тола мактублари колонияга очилмаган холда кайтиб келарди. Николай Марина билан кечиражак янги бахтли хайоти хакидаги осмонопар орзулари билан хайрлашгач, унинг ози сираям хохламаган холда онасининг йонига, чекка ва ташландик Лисково кишлогига кайтишдан озга чораси колмади. Бирок, афсуски, енди танлаб отиришнинг сираям иложи йок еди. У ватанига кириб келганида онагинаси боши осмонга йетиб канчалик кувонган болса, юртдошлари шунчалик коп хафа болишди. кишлокда таникли ретсидивистнинг пайдо болиши хаммани хушйор торттирди: яна унинг хурмача киликлари козиб колмасмикин?

Аммо Редкин хаммани ажаблантириб, озини бинойидек тутди. Уйининг томини тузатди, кишга отин гамлади. Лекин кейинчалик зерикиб колди. Бирор бир шахарга бориб, иш ахтариб кормокчи болди.

Хали оглининг дийдорига тойиб улгурмаган она хам уни тохтатиб турмади. У хатто оз оглидан коркар, Коляси озининг ножоя ахлокини тузатиб, хамма оддий одамлар катори яшай олишига ишонмасди. Барибир у оглини яхши ниятлар билан кузатди.

Маросимга махаллий участка вакили Атаманчиков хам ташриф буюрди. колбола арокдан бир стакан отган милитсионер Николайнинг йонига отиб отираркан, шундай деди: «кайокни козлайотганингни биламан. калликча кутиб колди-да, а?»

Редкин милитсионерга иккинчи стаканни куйиб узатгач, Атаманчиков унинг каллиги хакида кайокдан билишини айтиб берди. У Редкин озодликка чикишидан ярим йил аввал бу йерга бир киз келиб, Николайни суриштириб юрганини хикоя килди.

Кохликкина, жиддий киз еди у. Участка вакили уни алдаб отиришни хохламади ва Николай хакидаги бутун хакикатни ройи-рост токиб солди. Редкиннинг жиноят оламидаги таржимаи холи – зорлаш учун биринчи камалиши, муштлашув учун иккинчи ва боскинчилик учун учинчи камок муддатлари уни гангитиб койди.

Ози хакида бу гапдан газабланган Редкин маст милитсионерни уйидан тепиб, хайдаб чикарди ва ертаси куни ерталабданок манзилгохи озида сакланиб колган Маринани излаш учун жонаб кетди.

БИР ЕТИКНИНГ ИККИ ПОЙИ

Николай Марина Урбантсева яшайдиган Грязоветский посйолкаси сари кетайотиб йолда, поездда кандайдир бир Гоша билан танишиб колди. У безорилик бойича оз муддатини отаб, шартли – муддатидан аввал озод етилган ва енди худди Редкин кетайотган томонга борайотган еди: Грязоветский – унинг ватани. Редкин кизиксиниб, «У йерда стантсиядан Каленово кочасигача канча бор?» – деб соради. Гошанинг айтишича, бу коча бозорнинг оркасида жойлашган, пийода анча узок, агар автобусда болса, йигирма минутча юриш керак. У йол-йолакай Николайни оша йоккача кузатишга ва’да берди. Поезд козланган манзилга ерта сахарлаб йетиб келди. Улар дарров бозорга йетиб боришди. катор оралаб юришаркан, Редкиннинг дархол ранги окариб кетди. У Маринани корган еди. У киз билан хеч качон учрашмаган, факат унинг фотосуратини корган болса-да, дарров таниди. Бу — хакикий рус гозали айнан Марина еди.


имагес (26)

У чакконлик билан чочка гошти сотарди. Редкин узокрокда туриб Гошанинг олдида мактанди. ” Мана кориб кой, у мени каллигим болади”, деб. "Айолинг пулдор коринади”, дея хавас килди Гоша. Унинг ози хам бундай айолга уйланишга тап тортмасди. Зонадан сонг токрок хайот жуда орзиктиради одамни. Редкин дарров каллигини багрига босишга шошилмади. Унинг олдига кандай боришни билмай, иккиланарди. курук кол ва чонтак билан робаро келиш барча режаларини пучга чикариши мумкин. Йолини топиш керак.

Ес-хушли Гоша дарров хаммасини тушунди ва йордам беришга ва’да килди. У уйига шошмас, уни хеч ким кутмайотган еди. Ойогининг остидан еса кизикарли бир иш чикиб турибди. Улар кизга кандай мурожаат етишга йол излашарди. Савдодаги унинг шериги – пиджак ва кепка кийган бакувват еркак уларнинг е’тиборини озига тортди. Марина гоштни тортиб, газетага ораб берар, еркак киши еса пулни санаб олиб, чонтагига тикарди. У кизга ким боларкин? Ойнаш болмасдан нима боларди! Уларнинг хамма харакатлари худди куйиб койгандай бир-бирларига жуда мос тушарди. Ахир шундай айол хам танхоликда кун кечириши мумкинми?

Гоша Николайга кат’ият билан оз имкониятини сираям колдан бой бермасликни маслахат солди. Улар хамма ишни ракибдан кутулишдан бошлашга карор килишди. Оша еркак Маринанинг олдидан кетадиган кулай фурсатни кутишди. Коп отмай, шундай фурсат хам келди. Шериги Маринани колдириб, хожатхона сари йол олди. Улар унинг ортидан ергашишди. коронгу ва чекка жойда оркасига икки мушт еган гошт сотувчи ифлос полга кулади, котиллар еса дарров унинг чонтагини коклаб, ярим соатдан сонг енг киммат ковокхонадан жой олдилар. Улар бир лахзада бойиб кетганлари учун енди пулни орка-олдига карамай сарфлашарди.

Бирок кутилмаганда уларнинг столига хунук назарли кандайдир бир киши отирди ва хожатхонада рой берган ходисанинг хаммасини оз козлари билан корганлигини айтди. «Агар олжани мен билан болишмасаларинг» – деди у, – «Сизларни сотаман. Бутун бозор бойлаб кезиб, котиллик гувохларини ахтариб юришибди». Нотаниш кишининг коллари наколкалардан кокариб кетган еди. Бунака кишидан кочиб кутулиб болмайди. Уни хам оз улфатчиликларига кошишларига тогри келди. Улар биргаликда ичишди. Сергейга (янги танишни шундай деб аташарди) Маринанинг уйига бориб, уни Николайни кабул килишга кондириш фикрини сингдиришди. У икки йил Николайнинг бошини котириб, умидлантирди, сонг еса хаммасидан воз кечди. Бунакасини сираям кечиришмайди. Сергей хам озларига охшаган екан: бировнинг гамини юрагига гоят якин олди. Бу режаларни кувватлаб, оз йордамини таклиф килди. Сергейнинг ози хам гошт сотувчи бу айолга назар ташлаб юрганини, уни коз остига олганини тан олди. У еса димогдорлик билан хали-хануз озига янги хушторлар топиб юрибди. У оз шериги, келгинди Иван Коханчик билан, мана икки ойдирки, биргаликда гошт сотяпти. Унинг Грязоветскка кайердан келиб колганлиги нома’лум. котиллар уни хожатхонада олдиришдими йоки огир ярадор килишдими, буни хали билишмас – бу уларни мутлако кизиктирмасди. Сергейнинг уларга айтишича, «Тез йордам» машинаси етиб келганида, хали Иван тирик еди. Шифокорлар яралар жуда хавфлилиги, бемор коп кон йокотганини айтишган. «Хали у икки букилиб колади», деди ишонч билан Редкин ва шунинг учун ичишни таклиф етди.

ГУЛДАСТА кО’ЛТИкЛАГАН кОТИЛЛАР

Соат бешларга якин бозор бошаб колди ва спиртли ичимликдан кутурган учлик Каленова кочасига йол олди. Олдинда гулдаста колтиклаган Редкин кетар, чонтакларида арок шишаси домпайган Гоша ва Сергей унинг изидан боришарди. Улар тез орада омад кулиб бокадиган даражада жудаям мамнун едилар. Панжарани такиллатишган еди, уйдан Марина чикди. Сочлари тозгиган, йигидан козлари кизарган бир холатда еди у. Касалхонадан хабар кутайотгани аник еди. У учта нотаниш еркакни кориб, уларга ози нима кераклигини соради. Редкин бир кадам олдинга чикиб унга гулдаста узатди: «Оз каллигинг Николай Редкинни танияпсанми?..»

Айол худди дудуклангандай кизариб кетди. Бирок Редкинни олдига хайдаб солмади. Улар ортасидаги озаро йозишмаларни хеч кандай гап-созсиз узиб койгани учун уни виждон азоби кийнаган коринади. У гулдастани олиб, мехмонларни уйга киритди. Жиноятчилар ошиклари олчилигидан кувониб, бир-бирларига караб койишди. Улар ошхонага кириб, стол атрофига отириб, уни домбара килиб чала бошлашди. Улар дастурхон тузалишига хам сабр килишмади – чунки енди кафеда емас, иссик ва шинам хонадонда едилар. Ажаб емас, шояд йошлар хам озаро тил топишиб кетишса. Редкин каллигини кучиб, уни зор бериб опмокчи болди. Аммо Марина уни озидан нарига итариб, бошка бир кишига турмушга чикмокчи еканлигини айтди. «Кечир, енди шунака болиб колди».

– Сен менга кандай хатлар йозиб, уларда нималар демаган единг?! – деб унга маломат кила кетди Николай.

Лекин айол оз билганида каттик туриб олди: «Бошкасини севаман ахир».

«Демак, йолгончисан?! Соткин!..»

Ушбу шакаргуфторлик канча вакт давом етиб, нима билан тугаши нома’лум еди, бирок дераза олдида мототсиклнинг тириллаши ешитилди. Марина шошиб орнидан туриб, ози учун келишганини ва касалхонага шошайотганини айтди. Унинг шахло козларига йош толди: «Достим фалокатга учради, унга хужум килишди!»

Марина жонаб кетиши олдидан кутилмаган мехмонларни кузатиб койишга уринди, аммо иложини килолмади. Улар сурбетларча стол атрофига йойилиб отириб, арок куя бошлашган еди. Касалхонага жудаям шошиб тургани учун айол кол силкиб, жонаб кетди. Орадан бир неча соат отди. Марина кайтиб келмади. Бирок унинг уйи остонасида колларида сойилган чочкаларни котарган икки йигитча пайдо болди. Улар мезбонни сораб, сотиш учун чочка келтиришганини айтишди.

«Биз у киши билан шунга келишган едик»

Уйда мезбон орнида очикдан-очик жиноятчи тусидаги нотаниш кишиларни кориб, йигитчалар хушйор тортишди. «Марина кайдаю, сизлар кимсизлар? Бу йерда ози нима киляпсизлар?» – деб соради улардан бири каттик тикилиб. Иккинчиси еса чочкаларни полга, сомон устига койиб, ошхонага отди ва у йерда хожайинчилик кила бошлади – унинг бу уйга коп марта келганлиги кориниб турарди. Жиноятчилар дархол бир-бирларига караб олишди: бу хотиннинг жазманлари нечта ози? Буни аниклашга тогри келди. Улар йигитчалар кочиб кетмаслиги учун ешикларни беркитиб, улар уйнинг егаси болган бу айол билан кандай муносабатда еканликларини чин дилдан тан олишларини талаб етишди. Йигитлар шошиб туришган еди ва улар егизак ака-укалар еканликларини айтишди. Петр ва Павел Сметанинлар Грязоветскдан он чакирим наридаги Сосновка кишлогидан еканлар. Улар бу йерда чочка копайтириб, Маринага сотиш учун олиб келишади. Озаро манфаатли муносабатлар, шахсий муносабатларга келсак, Марина улардан он йош катта ва у билан якинликни хайолларига хам келтиришмаган. «Лекин агар ростини айтсак, у иккаламизга хам йокади», – деб кулишди ога-инилар. Улар бу билан сухбатни хазилга йоймокчи болишган еди, бирок хатога йол койишди: жиноятчининг рашки козгаб, ака-укаларнинг такдири хал килиб койилган еди. Аммо хали улар буни билишмасди. Пйотр ва Павел озларича шундай деб мулохаза юритишди: Марина тартибли айол, бегоналарни уйига коймас еди, булар унинг танишлари. Ога-инилар улар билан бахслашмокчи емас, хазиллашмокчи болишди. Хадемай Марина келиб колади ва унда хаммаси оз орнига тушади-колади.

Аммо вокеалар бошкача тус олди. Рашкчи Редкин шандай кат’ий карорга келди: ога-инилар Маринанинг ойнашлари ва уларни дархол «тинчитиш» керак. У Гошага шундай деди. Бирок у озини бош тортгандай тутиб, шошилиш керак емас, деди. Сергей корин очлигини айтиб, чочкаларни ковуришни таклиф етди ва дархол ишга киришди. Ака-укалар халакит беришмаслиги учун Редкин ва Гоша уларни боглаб койишди. Тойимли овкатдан сонг айш-ишрат бошланди, улар ака-ука Сметанинларни тун бойи зорлашди…

Ажабтовур йоловчилар

Марина Урбантсева еса бутун тунни касалхонада, жон берайотган достининг тошаги устида отказди. Ерталаб терговчи келиб, уни сорокка тутди: у бирор кимсадан шубха киляптими? Иваннинг достлари йоки ракиблари бормиди? Балки уни рашкдан ракиби олдиргандир?

Терговчини Иван Коханчикнинг жиноят олами билан алокалари кизиктирарди. Гошт сотувчини жиноятчилар куроли болган кайрок билан олдиришган. кайрокни одатда зонада ясашади ва озодликка чикканлари хам ан’анага кора ундан ажралишмайди. Марина ишонтирардики, уларнинг танишувлари давомида Иван хеч качон жиноятчилар билан мулокотда болмаган ва хеч ким билан тортишмаган. У келгинди еди ва хали дост хам, душман хам орттириб улгурмаган. Шунда айол кутилмаган мехмонларни – кимматбахо гул котарган Николай Редкин ва унинг тодасини еслаб колди. Балки, бу улардир? Савдо килишайотганида бозорга келиб Коханчикни кузатишган, сонг уни яралаб, бутун тушумни олишгандир?.. Айол йиглаганча озининг Редкин билан алокалари тарихини ва у кутилмаганда Грязоветскда пайдо болиб колганлигини хикоя килиб берди. Терговчи ушбу тахминни ушлаб олди. Маринага уйига шошмасликни маслахат беришди ва Каленова кочасига милитсиянинг куролланган нарядини жонатишди. Бирок, бу йерга йетиб келинганида, уй бом-бош ва таланган еди. Аммо барибир котилларни айнан шу куни ушлашга еришилди. Посйолкадан он чакиримлар узокликда ДАН постига таксичилардан бири мурожаат килди. Унинг айтишича, ерта тонгда Грязоветскда, Каленова кочаси якинида унинг машинасини беш нафар каттик маст еркакдан иборат гаройиб тода тохтатган. Улар ормон бурилишигача олиб бориб койишни талаб килиб, машинага зорга сигишган. Хайдовчи караса, уларнинг иккитаси кандайдир галати: юзларига бойок йоки лаб бойоги суркалган еди. Таксичининг сезишича, улар айоллар ички кийимида едилар. Ва улар озларини фохишалардай тутиб, кат’иятли еркаклар тиззасида отириб, улар билан опишар едилар. Уларга якиндагина зонадан чикканлиги билиниб турган, колларида татуировкаси болган абжир еркак буйрук берарди. Гаройиб йоловчилар ормондаги бурилишга йетиб, машинадан тушишар екан, боянган еркаклар йордам учун хайдовчига мурожаат етиб, жиноятчилар уларни олдирмокчи еканликлари хакида кичкириб ма’лум килишди. Бирок, уларнинг юзларига уриб, овозларини очиришди ва таксичига зудлик билан жонашни маслахат беришди.

«Менга та’зиримни бериш хакида тахдид килишди, хатто пулларини хам олмай кетдим! Тезда оша йокка боринглар!» – деб милитсияни шошилтирарди у. Аммо йордам кечиккан еди. Постовой навбатчи нарядни кутиб, таксичи айтган йол билан бориб, ормонда шубхали еркакларни кидиргунларича, улар ака-укаларни олдиришган еди. Жиноятчиларни катта йолда юришганида коришди. Улар милитсия машиналарини кориб, турли томонларга таркалдилар, бирок кочиб кутула олишмади. Терговга олиб келинган жиноятчилар ормондаги хар икки котилликларини тан олишди. Николай Редкин, Гоша лакабли Георгий Петухов бир кун аввал хеч кандай айби болмаган гошт сотувчини кайрок билан яралаганликларини хам тан олишди. Улар мархумнинг исмини хам билишмас еди. Енди судда котилларнинг айби тола исботланиб, улар умрининг колган кисмини панжара ортида отказишларига еса хеч кандай шак-шубха йок…

«Интер полице»дан Абдумалик ИСОМИДДИН таржимаси.

Фарзандларингизга ўқиб беринг: “БЎРИ ВА МУШУК…”

Ўрмондан қишлоққа ҳаллослаб чопиб Кириб келди бир кун очофат Бўри. Меҳмон бўлиб эмас – бир паноҳ топиб – Ўзин қутқармаса – қурийди шўри....

ҚАРОҚЧИНИНГ ҚОРА ҚИСМАТИ…

Тўлиқ исми шарифи: Пронин Олег Юревич Туғилган вақти: 1967 йил Жиноят оламидаги усули: Маняк Очиғи, мен ундайларни мана шу қўлларим билан бўғиб ташлаган бўлардим. Ҳатто, жавобгарликдан ҳам қўрқиб ўтирмасди. Афсуски, иложи йўқ. Майли, ҳарқалай қўлимдан у ҳақида очиқ-ойдин ёзиш келади-ку! Шунинг учун бу жиноятчинининг ҳақиқий исми шарифини ҳам сир...

ФИРИБ УСТАЛАРИ… (ёхуд кар-соқов фожиаси)

Нима бўлди-ю, бир пайтлар бозорда ҳаммоллик қилиб базўр чориғини судраб юрган Темирвой бирданига бойиб кетди. Ҳа энди, бозордан-бозорга чопди, уни бунга, буни унга уриштирди. Ишқилиб, мўмай пул орттирди… Аммо бу камдек туюлаверди. Тўғриси, атрофдагиларнинг саройдек қўша-қўша уйларини, машина олиб машина сотишларини кўрганда ҳар гал ичи куярди....

Отамнинг вафотидан сўнг ваҳимага тушиб қолдим...

— Бундан уч йил олдин отам ҳаётдан кўз юмди. Шу воқеадан кейин яқинларимдан кимнингдир тоби қочса, ундан айрилиб қоладигандек ҳис қиламан ўзимни. Нега шундай, билмайман. Ўзимни қўлга олишга ҳаракат қилганим сайин янада кўпроқ ваҳима босади. Жуда қийналиб кетдим, дугоналарим каби ўйнаб-кулиб яшашни истайман, аммо қўрқувни енголмаяпман...»...

Қора сочли қаҳрамон

Очиғини айтсам, бу гал паришонхотирлик тўғрисида ёзмоқчиман. Ёзганларимдан паришонхотир кишилар хафа бўлишмайди, чунки улар паришонхотирликлари туфайли буни ўқишмайди. Одатдаги одам учун паришонхотир киши азоб-уқубатнинг ўзгинаси: у баъзида бошқаларнинг янгироқ калишини ўзиникидай бемалол кийиб кетаверади, бошқа бировнинг хотинини худди ўзининг...

Сочингиздаги ок нимадан, онахон?

Йо‘налишли такси тирбандлигига карамай яна бир бекатда то‘хтади. О‘тириш тугул ойок ко‘йишга жой бо‘лмаган уловга йо‘ловчи йопирилиб кирди. Тиг‘из пайт. Хамма ишдан кайтяпти. Айоллар тезрок бориб козон-товокнинг харакатига тушишни о‘йлаб шошиляпти. Шу пайт тирбандлик ичида таниш овоз кулог‘имга чалинди:...

Рамазоннинг илк куни

— Ойижон, мен, албатта, бу йил рўза тутаман, – деди. Жамол ўз онасига Рамазондан бир кун олдин. — Сен эндигина 6 га тўлдинг-ку, вақтли эмасми?! – деди онаси. — Муҳаммад рўза тутади-ку, – тинчланмади Жамол. — Ҳа, лекин у 10 ёш, – жавоб берди онаси....

МУДҲИШ ХАТО…

Тарки одат — амри маҳол, деганлар. Султон бойвачча бу оқшом ҳам гандираклаб уйига қайтди. Хотини Замира ошхонада куймаланиб юрарди. Дераза ойнасидан бир муддат унга кўзини сузиб қараб турди-да, Султон нимадир ёдига тушгандек муштини дўлайтириб ичкарига бостириб кирди ва хотинининг тирсагидан маҳкам сиққанча темир сандиқ ёнига ўтқазди. Кейин...

Иншо (аччик хакикат)

— Эртага дам олиш куни, — укитувчи болаларга карата дона-дона сузлади. — Албатта ота-онангиз билан бирор маданий масканга бориб, таассуротларизни иншо тарзида ёзиб келинг. Душанба куни текшириб оламан!......

АРИСТОН…

Аямнинг ёлғиз фарзанди бўлганим учунми, болалигимда тўполончи, танбал эканман. Буни ўн етти ёшимда — мени куракда турмайдиган сўз билан ҳақорат қилган пиёнистани уриб ўлдириб қўйиб, турмага тушганимдан кейингина англадим. Қамоқда саккиз йил ўтирдим. Бошимга не кунлар тушмади. Аввалига «пахан» мени қайириб олишга роса уринди. Тепкилар, муштлар...

Фикр қўшиш